Als niet-geboren Amsterdammer kun je je natuurlijk niet elke straat en steeg, buurt of wijk eigen maken. Ik ben al lang blij dat ik weet waar de Onbekende Gracht is. Dat ik de geschiedenis ken. De kille. Het Joods leven. De mensen. Vroeger en nu. Wie goed is, wie fout.
Reeds lang geleden, 1975, stond het kantoor van mijn eerste werkgever Het Parool vlakbij de Transvaalbuurt. De eerste geplande arbeidersbuurt met sociale woningbouw. Ik wil het op mijn manier over deze buurt hebben. Door het lezen van en verhalen horen over het verleden van deze wijk in Amsterdam. Over de mensen. De bedrijvigheid. De sjoels. De armoe. Over al diegenen die zijn weggevoerd. Over de bewaunes weinigen die terugkwamen. Over hoe er ook ná de oorlog geploeterd en gesappeld werd om het hoofd boven water te houden. De mensen trokken weg uit de Transvaalbuurt. Waar eens 70% van de bevolking Joods was. De buurt raakte in verval. Een jaar of wat geleden heeft de Gemeente Amsterdam 
besloten tot herstel van de Transvaalbuurt. Ik volgde het op papier. Op internet via de site. En in de zomer van 2014 werd ik uitgenodigd door de auteur Frits Slicht om de presentatie van zijn nieuwe boek ‘Verteld om nooit te vergeten‘ bij te wonen. Deze vond plaats in de Kraaipanstraat. Ik ken Slicht en bewonder hem om zijn kennis van Joods Amsterdam en in het bijzonder Amsterdam Oost. Hij is de drijvende kracht achter het project Het Geheugen van Oost. In de Transvaalbuurt herinneren alle straatnamen ons aan de Nederlandse periode in Zuid Afrika. De Kraaipanstraat als voorbeeld. In de Kraaipanstraat twee scholen in hetzelfde pand. Een paar dagen geleden was er op AT5, de Amsterdamse tv, in de serie De straten van Amsterdam de aflevering met: de Kraaipanstraat! Voortreffelijk ingeleid door Daniel Metz. Hij nam ons mee naar de Louis Botha school. Eli van Tijn was het inspirerende hoofd van de school. In hetzelfde pand de Talmoed Thora school. Van Tijn was héél actief in het verzet. Een monument vóór school op het plein zal ons eeuwig aan hem herinneren. De buurt is volledig gerenoveerd en gerestaureerd. Zelf ben ik niet in een woning geweest, maar het zijn ultramoderne twee- en driekamerwoningen geworden. Mijn wilde idee –en waarom niet? – zoveel mogelijk jonge Joodse gezinnen (huishoudens) terug naar deze wijk. Studerenden, yuppen, jonge gezinnen met één kind, alleenstaanden. Met centraal de Kraaipanstraat. In het voormalige schoolgebouw kan worden voorzien –hoe multifunctioneel- in mensa, restaurant, café et cetera. Zelfs een sjoel. Zeker. Die is er ook. En waarom niet? Is er een maecenas die een bodempje legt en het initiatief het hare/ zijne maakt? Om een unieke Joodse wijk, met een unieke Joodse geschiedenis nieuw leven in te blazen.
Bert Vromen, bijna op de helft, Lochemer in Amstelveen, vader en opa heeft als hobby het schrijven van boeken (6 tot nu) en van blogs onder bertvromen.blogspot.nl en is columnist in De Mediene Post.
