Uit een nieuw rapport dat woensdag werd gepubliceerd door de ‘European Jewish Demography Unit’ van het het Institute for Jewish Policy Research (JPR), valt op te maken dat het aandeel van de Joodse wereldbevolking dat vandaag in Europa leeft op het laagste niveau in bijna duizend jaar staat.
Het rapport is geschreven door Sergio DellaPergola – ‘s werelds grootste autoriteit op het gebied van Joodse demografie en emeritus hoogleraar aan de Hebreeuwse Universiteit, waar hij voorzitter was van het Avraham Harman Institute of Contemporary Jewry – en Daniel Staetsky, directeur van de European Jewish Demography Unit bij JPR.
Het 88 pagina’s tellende rapport, dat is gebaseerd op talrijke gemeenschappelijke, nationale en pan-Europese gegevensbronnen, waarvan sommige nooit eerder werden gebruikt, biedt volgens de auteurs het meest diepgaande en uitgebreide overzicht van het Europese jodendom in bijna een eeuw.
Jonathan Boyd, uitvoerend directeur van de JPR, zei: “Het biedt essentiële demografische informatie en context voor iedereen die zich bezighoudt met het verleden, het heden of de toekomst van joden in heel Europa en zal waarschijnlijk nog vele jaren een essentiële referentiebron zijn.”
Het onderzoekt hoe de Europese joodse bevolking in de loop van de tijd is weggeëbd en gegroeid. Het volgt zijn ontwikkeling vanaf de twaalfde eeuw, en reist door vele jaren van bevolkingsstabiliteit tot de enorme groei van de negentiende en vroege twintigste eeuw, gevolgd door de dramatische achteruitgang die wordt veroorzaakt door een combinatie van massale migratie en de verschrikkingen van de Shoah.
Door gebruik te maken van meerdere definities van ‘Joodsheid’ en talloze gegevensbronnen om de omvang van de huidige bevolking te bepalen, gaat de studie verder om deze op verschillende manieren te meten.
Het kijkt naar de belangrijkste blokken van de Europese Unie en de Europese landen van de voormalige Sovjet-Unie, en biedt land-voor-landanalyses, variërend van grote centra zoals Frankrijk, het VK, Duitsland en Hongarije, tot kleine territoria zoals zoals Gibraltar, Monaco en zelfs het Vaticaan.
Onder de meer opvallende bevindingen zijn:
• Na eeuwen van onrust, groei en achteruitgang is het aandeel van het wereldwijde Jodendom dat tegenwoordig in Europa leeft, min of meer hetzelfde als 900 jaar geleden. 12% van alle Joden woonde in 1170 in Europa; vandaag is het equivalent aandeel 9%. Nog maar anderhalve eeuw geleden was dat 88%.
• In de afgelopen vijftig jaar heeft Europa bijna 60% van zijn Joodse bevolking verloren.
• Joden voelen zich meer gehecht aan de Europese Unie dan de algemene bevolking van de EU-lidstaten, met name in Hongarije, Polen, Oostenrijk en Italië.
• 61% van de joden in het Verenigd Koninkrijk beschouwt het jodendom in de eerste plaats als een religie, vergeleken met 11% van de joden in Polen die het veel eerder als een etniciteit beschouwen, en 9% van de joden in Hongarije, die veel waarschijnlijker zijn om het als een cultuur te beschouwen.
• Van de onderzochte landen is het aantal aangesloten bij de gemeenschap aangesloten leden in Europa het hoogst in Frankrijk en Italië, en het laagst in Nederland en Hongarije.
• Er wonen 1,3 miljoen zichzelf identificerende Joden in Europa, maar naar schatting 2,8 miljoen hebben minstens één Joodse grootouder of zijn getrouwd met iemand met minstens één Joodse grootouder, waardoor ze in aanmerking komen voor het Israëlische staatsburgerschap onder de Israëlische Terugkeerwet.
• De grootste joodse bevolking in Europa bevindt zich in Frankrijk, hoewel deze sinds 1975 naar schatting met ongeveer 15% is afgenomen.
■ Frankrijk heeft de grootste joodse bevolking in Europa (448.000), gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (292.000), Rusland (155.000), Duitsland (118.000), Hongarije (47.200), Oekraïne (45.000), Nederland (29.800), België ( 29.000), Italië (27.300), Zwitserland (18.500), Zweden (15.000), Turkije (14.600) en Wit-Rusland (12.900). Elk van de andere landen en gebieden in Europa heeft een joodse bevolking van minder dan 10.000.
■ Israël is een van de grootste leveranciers van immigranten aan de joodse gemeenschappen van Europa, maar volgens het rapport “vinden de hoge schattingen die soms worden gehoord over het aantal Israëli’s in Europa onvoldoende steun in de beschikbare statistische bronnen.” Bijna 70.000 in Israël geboren Joden wonen volgens het rapport permanent in Europa. Meer dan 60 procent van hen woont in de volgende landen: het Verenigd Koninkrijk (18.000), Duitsland (10.000), Frankrijk (9.000) en Nederland (6.000).
■ Israëli’s vertegenwoordigen een aanzienlijk percentage van de Joden in landen met relatief kleine lokale gemeenschappen. Deze omvatten Noorwegen, Finland en Slovenië (meer dan 40 procent geboren in Israël); Spanje, Denemarken, Oostenrijk en Nederland (20 tot 30 procent); en Luxemburg, Roemenië, Griekenland, Bulgarije, Zweden, Tsjechië, Zwitserland, België, Malta, Italië en Polen (meer dan 10 procent).
• Ongeveer 60% van de joden in Spanje is tegenwoordig elders geboren – met name in Marokko en delen van Zuid-Amerika; meer dan de helft van alle Duitse joden werd ook buiten het land van verblijf geboren, voornamelijk in de voormalige Sovjet-Unie. Daarentegen is slechts 2% van de Hongaarse joden tegenwoordig buiten Hongarije geboren.
• Noorwegen en Finland hebben het grootste aandeel van in Israël geboren Joden in hun Joodse bevolking – meer dan de helft van de Joden die in beide landen wonen, is in Israël geboren. Daarentegen zijn er nauwelijks in Israël geboren joden in de joodse bevolking van Frankrijk, Hongarije en de Baltische staten.
• In totaal zijn sinds 2000 bijna 335.000 joden en hun gezinsleden vanuit Europa naar Israël geëmigreerd, waarvan meer dan tweederde alleen al uit Rusland en Oekraïne. Dit volgde op een veel grotere immigratiegolf in het voorgaande decennium, die werd ingegeven door de ineenstorting van het Sovjetimperium. Frankrijk was de op twee na grootste leverancier van immigranten aan Israël in de afgelopen twee decennia, met meer dan 51.000 (15 procent van het totaal).
• Van de onderzochte landen is het aantal gemengde huwelijken het laagst in België, waar naar schatting slechts 14% van de joden getrouwd is met niet-joden. Ze zijn het hoogst in Polen, waar het equivalente aandeel 76% is.
Naast de waarde van het rapport zelf, merkte Jonathan Boyd snel op dat de echte waarde van het onderzoek in de gegevens zitten die eraan ten grondslag liggen.
“Ons voornaamste doel bij het doen van dit werk is om ervoor te zorgen dat we in een goede positie verkeren om Joodse organisaties die in heel Europa actief zijn, te helpen de dynamiek van de bevolking in hun gemeenschap te begrijpen.”
“De gegevens die in dit rapport worden beschreven, kunnen op meerdere manieren worden gebruikt om Europese Joodse instanties te helpen bij het plannen van hun toekomst, en we zijn vastbesloten alles te doen wat we kunnen om gemeenschapsleiders in staat te stellen gebruik te maken van de gegevens om het Joodse leven te helpen bevorderen.”
De gehele publicatie kunt u hier downloaden.
Ontvang gratis onze nieuwsbrieven!
