Ruth Bader Ginsburg, 87, de eerste vrouwelijke Joodse rechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof, is vrijdag overleden op de avond van Rosj Hasjana, een van de heiligste dagen van het jodendom.
Ginsburg groeide op in een seculier huishouden, maar legde in 2018 uit dat haar religieuze achtergrond haar levenswerk beïnvloedde: “Ik ben een rechter, geboren, opgevoed en trots om een Jood te zijn. De vraag naar gerechtigheid, vrede en verlichting loopt door de het geheel van Joodse geschiedenis en Joodse traditie.”
“Ik hoorde van Ruths dood terwijl ik het Kaddisj reciteerde bij de Rosh Hashanah-dienst”, zei collega-rechter Stephen G. Breyer in een verklaring, verwijzend naar een gebed ter nagedachtenis aan de doden.
Ginsburg was “een grote gerechtigheid, een vrouw van moed, een rots van gerechtigheid, en mijn goede, goede vriend”, zei hij. “Hopelijk is zij nu naar een betere plek dan de wereld waar ze heeft gewoond.”
Ginsburg stierf aan complicaties door uitgezaaide alvleesklierkanker, aldus een verklaring van het Amerikaanse Hooggerechtshof.
Ginsburg bracht haar laatste jaren door als de onbetwiste leider van de liberale vleugel van het Hooggerechtshof en werd een soort rockster voor haar bewonderaars. Vooral jonge vrouwen leken de joodse grootmoeder van de rechtbank te omarmen en noemden haar liefkozend de RBG, vanwege haar verdediging van de rechten van vrouwen en minderheden, en de kracht en veerkracht die ze toonde in het licht van persoonlijk verlies en gezondheidscrises.
Die gezondheidsproblemen omvatten vanaf 1999 vijf aanvallen van kanker, valpartijen die resulteerden in gebroken ribben, het inbrengen van een stent om een geblokkeerde slagader vrij te maken en diverse andere ziekenhuisopnames nadat ze 75 werd.
Ginsburg kondigde in juli aan dat ze chemotherapie onderging voor laesies aan haar lever, de laatste van haar verschillende gevechten tegen kanker.
Haar benoeming door president Bill Clinton in 1993 was de eerste door een democraat in 26 jaar. Ze vond aanvankelijk een comfortabel ideologisch huis ergens links van het centrum in een conservatieve rechtbank die werd gedomineerd door Republikeinse aangestelden. Haar liberale stem werd sterker naarmate ze langer diende.
Ze verzette zich tegen oproepen van liberalen om met pensioen te gaan tijdens het presidentschap van Barack Obama in een tijd dat democraten de Senaat bekleedden en een vervanging met vergelijkbare opvattingen had kunnen worden bevestigd. In plaats daarvan zal Trump vrijwel zeker proberen de opvolger van Ginsburg door de Republikeins gecontroleerde Senaat te duwen – en de conservatieve rechtbank nog meer naar rechts te verplaatsen.
Ginsburg antagoneerde Trump tijdens de presidentiële campagne van 2016 in een reeks media-interviews, waaronder hem een faker noemde. Ze verontschuldigde zich al snel.
Ginsburg, geboren in 1933, zei dat haar levenswerk is gevormd door de Holocaust. “Het maakt je meer empathisch voor andere mensen die geen insiders zijn, maar outsiders”, zei ze in een interview in 2018.
Ginsburg was een moeder van twee, een operaliefhebber en een intellectueel die jarenlang argumenten achter een te grote bril bekeek, hoewel ze die in haar latere jaren weggaf voor meer modieuze monturen. Tijdens discussiesessies in de sierlijke rechtszaal stond ze erom bekend diep in de dossiers van zaken te graven en ervoor te zorgen dat ze zich aan de regels hield.
Ze pleitte in de jaren zeventig voor zes belangrijke zaken voor de rechtbank, toen ze architect was van de vrouwenrechtenbeweging. Ze won er vijf.
“Ruth Bader Ginsburg heeft geen zetel in het Hooggerechtshof nodig om haar plaats in de Amerikaanse geschiedenisboeken te verdienen”, zei Clinton ten tijde van haar benoeming. “Dat heeft ze al gedaan.”
Voor het Hooggerechtshof, waar ze bekend stond als een vlotte schrijver, waren haar belangrijkste bijdragen de meerderheidsstem in de uitspraak van 1996 die het Virginia Military Institute beval vrouwen te accepteren of de overheidsfinanciering op te geven, en de beslissing van 2015 die onafhankelijke commissies handhaaft die sommige staten gebruiken om congresdistricten tekenen.
Naast burgerrechten had Ginsburg belangstelling voor de doodstraf en stemde herhaaldelijk om het gebruik ervan te beperken. Tijdens haar ambtsperiode verklaarde de rechtbank het ongrondwettelijk dat staten verstandelijk gehandicapten en moordenaars jonger dan 18 jaar executeerden.
Hoewel president Trump inmiddels bekend heeft gemaakt de komende weken met een vervanger te komen, melde NPR dat Ginsburg in haar laatste dagen een verklaring aan haar kleindochter heeft gedicteerd waarin staat dat : “Mijn meest vurige wens is dat ik niet zal worden vervangen voordat er een nieuwe president is geïnstalleerd.”
Ontvang gratis onze nieuwsbrieven!
