De route New York–Amsterdam-Tel Aviv heeft voor veel ultraorthodoxe Joden de voorkeur boven de directe EL AL verbinding. Ik heb een vermoeden dat dat komt omdat de tarieven van de KLM gunstiger zijn dan die van EL AL. Het zou me niet verbazen, de KLM is soms verrassend goedkoop. Voor buitenlanders, dat wel. Maar het kan ook zijn dat de charediem zich bij de KLM gotspes kunnen veroorloven, waarvoor ze bij EL Al uit het vliegtuig zouden worden gezet.
Vorig jaar vloog het Nederlandse parlementslid Ronald van Raak samen met zijn vrouw van New York naar Amsterdam. Een groepje ultraorthodoxe Joden weigerde te gaan zitten toen bleek dat een van hen een stoel gekregen had naast de vrouw van het parlementslid. Niet alleen die ene man, de hele groep weigerde te gaan zitten.
Het gevolg was dat de sfeer in de machine grimmig werd, vooral toen bleek dat door het gedrag van die kerels de vlucht ook nog werd vertraagd. Uiteindelijk wist het KLM-personeel geen andere oplossing dan mevrouw van Raak te verzoeken ergens anders te gaan zitten. Dat deed mevrouw dan maar. Onder protest, dat wel.
Eenmaal thuis schreef van Raak een column op de website van zijn partij over het voorval waarin hij zich afvroeg of KLM in een omgekeerde wereld leefde. Waarom moest zijn vrouw haar plaats afstaan? En waarom werd het gajes (mijn woorden, niet die van van Raak) dat weigerde om te gaan zitten niet stante pede uit het vliegtuig verwijderd. Ook orthodoxe Joden kunnen maar beter geen ruzie maken met de New Yorkse luchthavenpolitie. Toch?
Het gewone personeel was het geheel met van der Raak eens. Maar de KLM-directie vond de column van van Raak maar niks. “Waardeloze reactie”, stelde de directeur van KLM Nederland in een interne mail. Tja, de nationale trots zal eens ongunstig in het nieuws komen. Van Raak nam het niet. In Amerika is de claimcultuur heilig. Als hij daar had gewoond had hij met een slimme advocaat miljoenen van de luchtvaartmaatschappij kunnen eisen. Maar in plaats van een claim, diende hij een klacht in bij Het College voor de Rechten van de Mens.
Het College kwam met een uitspraak waar ik blij van werd: KLM had degene die discrimineert behoren aan te spreken en niet het slachtoffer. Ja, dank je de koekoek! Maar toch een fijne uitspraak.
Waar KLM vervolgens lak aan heeft: “Het bedrijf opereert binnen wettelijke kaders en conform toepasselijke regels”, zegt de woordvoerder. Het bedrijf kan er maling aan hebben want helaas zijn de uitspraken van het College voor de Rechten van de Mens niet bindend en missen rechtskracht.
Jammer dat van Raak geen claim bij de gewone rechter heeft ingediend. Weliswaar wonen we niet in Amerika, maar als vergoeding voor moreel onrecht en discriminatie had hij vast een flink bedrag als schadevergoeding kunnen eisen. Wat de KLM betaald zou hebben, want slechte publiciteit zien ze liever niet bij onze nationale blauwe trots.
Als prominent socialistisch partijlid had van Raak dat bedrag in de SP-kas moeten stoppen. Daar had de partij weer meer anti-Israël reclame kunnen maken, maar dat terzijde. Niet dat u denkt dat ik met het Haaretz-screenshot sympathie opbreng voor de Socialistische Partij. Maar hoe dan ook is van Raak me een stuk sympathieker dan de KLM-directie, om van de charediem maar niet te spreken.
Rest de vraag waar onze ultraorthodoxe mede-Joden de gotspe vandaan halen om iedereen tegen zich in het harnas te jagen. Het kleine leed in dat vliegtuig is natuurlijk nauwelijks belangrijk. Maar het ergerlijke gedrag van veel charediem is ook voor een groot deel verantwoordelijk voor de waanzinnige opleving van het coronavirus in Israël.
Niet alleen de ultraorthodoxen, dat weet ik wel, ook de Israëlische jeugd heeft maling aan de regels. Toch, de arrogantie waarmee het ultra vrome deel van ons volk de rest van de wereld behandelt is stuitend. Onbegrijpelijk voor de “normale” wereld, ongemakkelijk voor ons, toch al bezorgd over het steeds sterker om zich heen grijpende antisemitisme.
“Zolang we davenen [bidden] beschermt HaSjem ons wel,” zeggen de charediem. Ze hebben het mis, maar dat geloven ze niet. Als de wereld hun brutaliteit eens een keer niet accepteert roepen ze in koor ‘Oi Gewalt’. Dat helpt. Dat moet hen wel helpen, anders is het niet te verklaren dat hun ongein zich altijd weer van voren af aan herhaalt. OI GEWALT!
