Qasr al-Yahud,10 kilometer ten oosten van Jericho is voor het eerst in 53 jaar vrij van landmijnen. In een enorme gecontroleerde explosie werden 500 landmijnen tegelijk opgeblazen.
Qasr al-Yahud was tot 1968 een populair pelgrimsoord met kerken en kloosters toen Israël er de toegang toe blokkeerde en het omsloot in de gesloten militaire zone langs de grens met Jordanië.
De rivier de Jordaan is op die plek maar een paar meter breed en terroristen konden de kerken gebruiken als verzamelplaats voor aanvallen op Israël.
Qasr al-Yahud, of “het kasteel van de joden” is plek waarvan geloofd wordt dat het Joodse volk voor het eerst het land Israël binnentrok na de uittocht uit Egypte. Dit zou ook de plaats zijn waar de profeet Elia in de hemel opsteeg in een “wagen van vuur” en waar zijn discipel Elisa wonderen verrichtte.
Het Israëlische leger bezaaide het gebied met meer dan 6.500 landmijnen en plaatste eind jaren zestig en zeventig boobytraps in de kerkgebouwen. Decennia lang stonden er bij de met kogels bezaaide luiken van de kloosters, gele borden in de wind te wapperen om te waarschuwden voor landmijnen.
In 2016 kondigde HALO Trust, een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde ontmijningsgroep, aan dat het zou beginnen met het opruimen van de landmijnen rond Qasr al-Yahud. Het eigenlijke ontmijningswerk liep twee jaar vertraging op vanwege financieringsproblemen.
HALO Trust heeft uiteindelijk ongeveer 10 miljoen shekel (2,5 miljoen euro) verstrekt, grotendeels gefinancierd door donaties. De Israëlische regering verstrekte 7,5 miljoen shekel (1.9 miljoen euro).
“Het lukte ons de kerken te laten samenwerken, alle acht verschillende religieuze stromingen en daarna de Israëliërs en de Palestijnen. Dus alle drie de grote religies” vertelde James Cowan, CEO van HALO Trust, aan het BBC Today-radioprogramma.
‘Alle kerken waren met boobytraps omgeven en vervolgens omgeven door enorme mijnenvelden met 1.100 landmijnen, dus het zou technisch gecompliceerd maar ook behoorlijk diplomatiek uitdagend worden. Het laatste klooster werd in juni 2019 ontruimd. Het duurde bijna een jaar langer om alle mijnen rond de kerken en kloosters te ruimen.
Op 9 april kreeg het project een explosief afscheid met een gelijktijdig gecontroleerde ontploffing van meer dan 500 landmijnen. De explosie was zo groot dat het de fotolijsten in de huizen van mensen tot wel 30 kilometer verderop rammelden, meldden bewoners.
“We hebben 500 van landmijnen tegelijk opgeblazen in een enorme ketenexplosie”, vertelde Cowan aan de BBC. ‘Toen we deze kerken binnenliepen was het alsof we een tijdcapsule binnenliepen. Het bier stond nog op de plank, de tafels nog steeds gedekt voor het avondeten. Het was geweldig om daar terug te keren en nu kunnen we beginnen met het daadwerkelijk herstel van de kerken.’
Cowan zei dat er enorm veel restauratiewerk moet worden gedaan voordat bezoekers toegang kunnen krijgen tot de kerken, kapellen en kloosters in het woestijnlandschap.
