Meer dan 132.000 Sefardische Joden hebben de Spaanse nationaliteit aangevraagd in het kader van een aanbod van beperkte duur, ruim 500 jaar nadat hun voorouders in 1492 uit Spanje zijn verdreven.
Het Spaanse parlement had in oktober 2015 een wet aangenomen waarbij het trachtte een ‘historische fout’ van koning Ferdinand en koningin Isabella aan te pakken, die in 1492 de Joodse gemeenschap van Spanje opdracht heeft gegeven zich te bekeren tot het katholicisme of te worden verbrand op de brandstapel. Sommigen bekeerden of gingen in het geheim door de joodse religie te belijden, maar voor de meesten was de enige alternatief wat overbleef te vluchten.
Velen van hen die in 1492 werden verbannen, vluchtten naar het Ottomaanse rijk, noordwest Europa, de Balkan, Noord-Afrika en uiteindelijk Latijns-Amerika.
Volgens historici leefden er rond 1492 zo een 200.000 Joden in Spanje, tegenwoordig ook wel bekend als Sefardische Joden, de Hebreeuwse term voor Joden uit Spanje.
Volgens de wetgeving kunnen degenen die hun joodse erfgoed en hun ‘speciale band’ met Spanje konden bewijzen, burgerschap aanvragen. 132.226 mensen hebben dat gedaanm volgens het Spaanse ministerie van Justitie.
De overgrote meerderheid van de aanvragen kwam uit Latijns-Amerikaanse landen, met ongeveer 20.000 uit Mexico, gevolgd door nog eens 15.000 uit Venezuela en 14.000 uit Colombia. Ruim 4.000 aanvragen kwamen van Argentijnse joden en ongeveer 3.000 van Sefardische Joden die in Israël wonen, aldus het Spaanse ministerie, zonder verdere (exacte) cijfers te geven.
Tot nu toe hebben slechts 6.000 mensen de Spaanse nationaliteit gekregen, omdat het behandelen van de aanvragen een complexe en tijdrovende zaak is.
Zo moet je om een aanvraag in te dienen, je Sefardische oorsprong bewijzen via genealogische documenten of via rabbijnen in het land waar je woont. Vervolgens moet het papierwerk naar Spanje worden gebracht en het laten goedkeuren door een lokale notaris.
Hoewel het nodig was dat aanvragers ook praktiserend Jood zijn, moesten ze wel hun speciale band met Spanje kunnen aantonen. Aanvragers moesten ook slagen voor een Spaanse taaltest en vragen beantwoorden over de Spaanse cultuur en samenleving.
Schattingen gaan ervan uit dat er wereldwijd ca. 3.5 miljoen Sefardische Joden zijn. Wereldwijd zijn er 14,5 tot 23,5 miljoen Joden, afhankelijk welke definitie je hanteert. De overgrote meerderheid der Joden woont in Israel en de Verenigde Staten. Andere landen met grote joodse populatie zijn Frankrijk, Canada, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, Argentinië, Duitsland, Oekraïne, Australië en Brazilië.
