Het lot van de Amerikaans-Israëlische yogalerares Naama Issachar, die in Rusland wordt gevangen gehouden, of beter gezegd gegijzeld, lijkt nu alleen te rusten in de handen van de Russische president Vladimir Poetin. Dat heeft haar moeder Yaffa in een exclusief interview aan de Jerusalem Post verteld.
“Dus vanaf hier (Rusland) en via uw krant smeek ik president Poetin om haar naar huis te sturen’, aldus een emotionele Yaffa in een telefonisch interview met de Jerusalem Post vanuit de Russische hoofdstad Moskou. “Ze hoort niet in de gevangenis. Ze is een goed persoon, met een schoon verleden. Ze heeft zelfs nooit een bon voor te hard rijden of fout parkeren gehad. Ze is een jong meisje dat gewoon naar huis wil.”
Premier Benjamin Netanyahu en president Reuven Rivlin hebben persoonlijk een beroep op Poetin gedaan om Naama vrij te laten. Er wordt algemeen aangenomen dat ze een zware straf kreeg om Israël onder druk te zetten om de Russische internet hacker Alexei Burkov vrij te laten, die in 2015 werd gearresteerd en naar de VS zal worden uitgeleverd als gevolg van een Amerikaans verzoek hiertoe. Israël heeft aanvankelijk gezegd dat het zijn uitlevering niet kon stoppen. Minister van Justitie Amir Ohana bekijkt nu of het uitleveringsverzoek moet worden ingewilligd.
Het verhaal kreeg weinig publieke aandacht toen Naama werd gearresteerd, op wat standaard druggerelateerde aanklachten leken te zijn. Maar het nieuws explodeerde als gevolg van wat een potentiële diplomatieke gijzeling lijkt te zijn, toen het verband met Burkov een dag voorafgaand aan haar veroordeling werd onthuld.
Na de arrestatie heeft Yaffa’s beroep op hulp van Israël en de VS zeer weinig resultaat opgeleverd. Dit omvatte “persoonlijk kloppen op de deuren van alle Israëlische ministers”, zei Yaffa, eraan toevoegend dat “zij niet naar mij wilden luisteren.”
Maar zij stopte daar niet. “Bij de Amerikaanse ambassade vertelden ze me dat de deur open is”, zei Yaffa. “Maar elke keer dat ik daar aankwam, leken ze nooit antwoorden te hebben met betrekking tot de zaak en vertrouwden ze op informatie uit Washington.”
“Ik stuurde brieven aan senatoren in de Verenigde Staten”, zei Yaffa. “Een persoon wiens naam ik niet kan noemen, hij is heel hoog en hij staat heel dicht bij Trump, kreeg het verhaal twee maanden geleden te horen. Ik weet dat hij het heeft gehoord. Maar niemand heeft iets gedaan.”
Noch Naama noch haar advocaten of haar familie wisten “toen van het verband met de Burkov-zaak.”
“Nu het verhaal is geëxplodeerd, is het heel moeilijk”, zegt Yaffa, die tot april kleuterleidster was in Rehovot. Ze verliet haar normale dagelijkse leven en verhuisde tijdelijk naar Rusland na de arrestatie van haar dochter.
Het is een land waar zij noch haar dochter een band mee hadden. De Issachar-familie, oorspronkelijk uit Israël, is echter sterk verbonden met de VS. Ze hebben allemaal het Amerikaans staatsburgerschap en hebben daar vele jaren gewoond.
Naama werd geboren op Staten Island. Ze groeide op in Fair Lawn, New Jersey en volgde de middelbare school op Fair Lawn High School.
Wetend dat ze naar de IDF wilde gaan, smeekte Naama haar moeder om met haar terug te keren naar Israël, zodat ze daar de middelbare school kon afmaken en in het leger kon gaan als Israëlische, en niet als de facto nieuwe immigrant.
Zoals veel jonge Israëliërs, ging Naama na haar diensttijd op reis. In Zuid-Amerika en India werd ze verliefd op yoga en de filosofie van meditatie.
Na haar terugkeer van deze reis verhuisde Naama naar Tel Aviv en begon yoga te onderwijzen. In januari ging ze voor drie maanden terug naar India met drie vrienden en haar oudere zus. In april verlieten ze allemaal India. Haar zus keerde terug naar de VS, waar ze woont, en de vrienden namen een rechtstreekse vlucht terug naar Israël.
Om 250 dollar te besparen, koos Naama voor een vlucht met een tussenstop van vijf uur in Moskou. Terwijl ze wachtte, praatte ze af en aan met haar moeder, die al bezig was met het koken van het favoriete voedsel van haar dochter om haar terugkeer te vieren.
“Ze vertelde me wat ze wilde dat ik zou maken”, verteld haar moeder. “Het was verkiezingsdag, ze vroeg me naar mijn mening over de verkiezingen. We bleven maar praten. Ik zei haar dat ze me moest bellen zodra ze in het vliegtuig zat.”
Maar Naama werd apart genomen toen ze haar instapkaart overhandigde en mocht niet aan boord van de vlucht naar Tel Aviv.
Yaffa herinnerde zich dat Naama haar belde en zei: ‘Mama maak je geen zorgen. Ik zit niet in het vliegtuig. Ze willen iets in mijn bagage inchecken.”
De Russische autoriteiten hielden haar 14 tot 16 uur op het vliegveld vast, zei Yaffa, en legde uit dat ze gedurende die tijd contact had met haar dochter. Vanaf het begin, vertelde Naama, wist ze niet hoe de 9 gram cannabis in haar tas kwam. Toen ze het paspoort van Naama afnamen, raakte Yaffa gealarmeerd en meldden dit bij zowel de Amerikaanse als de Israëlische ambassade.
De mogelijkheid dat haar dochter een diplomatieke gijzelaar is, lijkt meer en meer plausibel voor Yaffa en ook politieke commentatoren in Israel.
Al deze maanden verliep niets zoals het zou moeten zijn. De Russen hielden Naama in de gevangenis in plaats van haar huisarrest te geven. Ze deden dit ondanks de aanbieding van geldgaranties en garanties van de Israëlische ambassade en Naama’s bereidheid om haar paspoort op te geven, zei Yaffa.
Gedurende al die tijd vroeg Yaffa zich af: “Waarom gaat dit nergens heen? Waarom komt er geen oplossing? Nu zie ik het duidelijke beeld”, zegt Yaffa.
Al snel had de Russische advocaat die Naama vertegenwoordigt ook de indruk dat het een politiek spel was, maar dacht dat het verband hield met haar dubbele nationaliteit, legde Yaffa uit.
“Ik begrijp nu dat ze de tassen controleren op elk vliegtuig dat uit India of Amsterdam komt”, zei Yaffa. Als wordt gepakt met wat cannabis volgt een maand of twee van huisarrest, een boete en uitzetting.
Maar twee weken na de arrestatie van Naama werd een tweede aanklacht wegens drugssmokkel toegevoegd, een stap die de zaak veel ernstiger maakte.
“Mijn advocaat zei: Ik ben tien jaar teruggegaan in Moskou en heel Rusland, heb in alle dossiers gekeken – er is geen geval als het hare geweest”, herinnerde Yaffa zich, vooral als men rekening houdt met de hoeveelheid cannabis en waar ze die hebben gevonden.
Yaffa noemde een voorbeeld van een jonge Amerikaanse vrouw uit New York die met 19 gram cannabis in Rusland werd opgepakt, gevraagd werd om een boete van 350 dollar te betalen en werd gedeporteerd. “Dat was slechts een maand geleden”, zei ze.
Geruchten over de Burkov-link begonnen pas op 10 oktober, een dag voor Naama’s veroordeling, naar buiten te komen. Die hele week had Yaffa contact met het kantoor van premier Netanyahu en vroeg ze of ze iets wisten wat zij niet wist. “Ze zeiden: Nee, we doen alles voor Naama”.
Toen ze eenmaal over Burkov wist, was het voor Yaffa duidelijk dat haar dochter zou worden veroordeeld en er geen kans was dat ze zou worden vrijgelaten.
Tot die tijd had Naama gehoopt dat als ze haar verhaal aan de rechter zou vertellen, ze zou worden vrijgelaten. Het leek haar onlogisch om te worden beschuldigd van smokkel in een situatie waarin ze niet van plan was Rusland binnen te komen.
In de rechtbank voorafgaand aan de veroordeling was Yaffa in staat om kort met haar dochter te praten om haar te waarschuwen dat het onwaarschijnlijk was dat ze zou worden vrijgelaten, aangezien de zaak nu leek te gaan over de betrekkingen tussen Israël en Rusland en niets te maken had met haar dochter.
“Dit is iets tussen Rusland en Israël. Het is politiek en je gaat waarschijnlijk veroordeeld worden”, heeft Yaffa tegen haar dochter Naama gezegd. Haar dochter ‘trilde en werd bleek’.
Naama heeft al Russisch in de gevangenis geleerd, dus ze begreep onmiddellijk van haar moeder dat ze tot zeven en een half jaar was veroordeeld.
“Ik zei, Naama luister. Het maakt niet uit of het een jaar of 10 jaar is. Je hebt niets gedaan waarvoor je zo zwaar moet worden gestraft. Het is iets groters. Netanyahu heeft me beloofd dat hij alles zal doen wat hij kan”, aldus Yaffa.
Dat was op vrijdag. Maar Yaffa moest wachten tot maandag voordat ze pas haar dochter kon ontmoeten om haar meer uit te leggen over de politieke kwestie achter de zaak.
De omstandigheden waarin ze wordt vastgehouden zijn moeilijk voor haar, zegt Yaffa. “Naama zit in een cel met drie andere vrouwen, dus je kunt je voorstellen hoe weinig ruimte er is.”
Yaffa heeft Naama voorzien van de benodigdheden die ze nodig heeft in de gevangenis, inclusief eten. “Ze krijgt daar geen fruit of groenten, of zoiets vergelijkbaars”, zei Yaffa.
Ze mocht Naama geen taart geven op haar verjaardag op 3 oktober, dus gaf ze haar in plaats daarvan chocolade.
Elk bezoek brengt een enorme hoeveelheid bureaucratie met zich mee. Maandenlang moest Yaffa persoonlijk naar het parket gaan om toestemming te vragen en vervolgens een aanvullende goedkeuring van de gevangenis krijgen. Ze moest ook coördineren om een tolk mee te nemen om haar te helpen de gevangenis in te gaan, omdat ze geen Russisch spreekt.
Op een gegeven moment kreeg Yaffa zes weken lang geen toegang om haar dochter te zien of te spreken. Als ze nu haar dochter wil zien, moet Yaffa eerst toestemming krijgen van een rechter.
De vrienden en familie van Naama hebben zich achter haar verzameld. Er is een Facebook-pagina geopend in solidariteit met haar, genaamd #WeWantNaama. Er staan ook twee petities online die om haar vrijlating vragen.
Op zaterdag zullen twee gelijktijdige protesten worden gehouden waarbij Naama’s vrijlating wordt geëist, één om 20:30 uur op Habima Square in Tel Aviv en de andere in New York om 13:00 uur voor het Russische consulaat.
De advocaat van Naama is van plan in beroep te gaan tegen het vonnis, maar procedureel kan dat nog wel even duren voordat dat zover is. “Dus ik hoop dat er wat gaat gebeuren op diplomatiek vlak tussen Israël en Rusland”.
