Nu Benjamin Netanyahu het voor de tweede keer niet is gelukt een regering samen te stellen zijn alle ogen gericht op Benny Gantz, de leider van de Blue & White alliantie. Maar wat zijn zijn kansen om een meerderheidsregering samen te stellen?
Het scenario wat zich nu heeft ontvouwd is precies waar Gantz en zijn alliantie op hebben gehoopt. Omdat niemand zit te wachten op een derde ronde van verkiezingen binnen een jaar, dus mogelijk dat andere politieke partijen nu wat meer open staan deel te nemen aan een brede regeringscoalitie.
Gantz heeft meerdere keren duidelijk gemaakt wel met de Likud een regering samen te stellen onder voorwaarde dat Netanyahu daar geen deel van uitmaakt. De reden, volgens Gantz, “Netanyahu zal de komende maanden volkomen in beslag zijn genomen met zijn juridische problemen en geen tijd hebben voor politieke zaken.
De opties die nu op tafel liggen zijn de volgende.
Blue & White, Yisrael Beytenu, Likud
Dit zou de meest logische optie zijn, ware het niet dat tot nu toe Likud (naar buiten toe) altijd heeft verklaard dat Netanyahu de politieke leider is en zal blijven. Een regeringscoalitie van deze drie partijen zou kunnen rekenen op een royale meerderheid in de Knesset, namelijk 73 zetels.
Hoewel de Likud naar buiten toe eenheid uitstraalt zijn er een aantal Likud leden die zich daar niet aan conformeren. Gideon Sa’ar heeft recentelijk laten weten het op te zullen nemen tegen Netanyahu mocht de Likud besluiten verkiezingen voor een nieuwe leider te houden.
Maar er doemt ook een ander probleem op. Netanyahu heeft een soort van alliantie met de drie ultra orthodoxe partijen en twee kleinere rechtse partijen gesloten waardoor de Likud zich in de onderhandelingen van de afgelopen weken heeft gepresenteerd als één rechts blok met 55 zetels. Het valt te bezien of in het licht van het teruggeven van zijn mandaat dit rechtse blok bij elkaar blijft of uiteenvalt.
Blue & White, Yisrael Beytenu, Labour, Democratisch blok, Arab Joint List
Een dergelijke regeringscoalitie zou een Knesset meerderheid van 62 zetels van de 120 Knesset zetels. Namelijk 33 van Blue & White, 8 van Yisrael Beytenu, 6 van Labour, 5 van het Democratisch Kamp en 10 (van de 13) zetels van de Arab Joint List.
Dat een Arabische alliantie deel zou gaan uitmaken van een regering is Israel zou dan voor het eerst zijn maar lijkt zeer onwaarschijnlijk. Hoewel 20% van de Israelische bevolking Arabieren zijn is dit tot nu toe nooit eerder gebeurt. De Arab Joint List heeft trouwens verklaard niet in een regering zitting te willen nemen.
Yisrael Beytenu leider Lieberman heeft zich duidelijk uitgesproken tegen een regering waarin Arabische partijen vertegenwoordigd zijn, zoals hij zich ook heeft uitgesproken tegen een regering waar de ultra orthodoxe partijen zitting in hebben.
Deze optie, hoe mooi het ook lijkt zal dus, zoals de kaarten nu liggen, niet mogelijk zijn. Alhoewel, zeg nooit nooit.
Blue &White, Labour, Democratisch kamp
Deze combinatie komt uit op 44 Knesset zetels en zou alleen mogelijk kunnen zijn indien het vanuit de Knesset wordt gesteund door de partij van Lieberman en de Arab Joint list. Het lijkt voor velen een te groot risico en bij het minste of geringste zal een dergelijke minderheidsregering tegen problemen aan lopen en geen beleid kunnen maken.
Al met al doemt het schrikbeeld voor velen weer op, een nieuwe ronde van verkiezingen.
Dat schrikbeeld zou weleens bepalend kunnen zijn voor wat de Likud gaat doen en mogelijk ook de ultra orthodoxe en kleinere rechtse partijen. De kans is aanwezig dat ze hun standpunten tegen deelname aan een regering onder leiding van Benny Gantz zullen versoepelen, want er speelt ook nog iets anders mee op de achtergrond.
Procureur generaal Mandelblit heeft laten weten dat hij op kort termijn een beslissing wil nemen over de definitieve aanklachten tegen Netanyahu. Het is mogelijk dat een beslissing bekend is binnen de termijn van 28 dagen die Gantz heeft om een regering samen te stellen.
Mocht Mandelblit besluiten om de aanklacht van fraude in case 4.000 niet te laten vallen dan is de kans aanwezig dat de Likud zal gaan besluiten een nieuwe leider te kiezen.
Als dat inderdaad gebeurt opent het de weg naar een eenheidsregering van Blue & White, Yisrael Beytenu, Likud, al of niet met deelname van één van de ultra orthodoxe (Shas?) of kleinere rechtse partijen (Nieuw Rechts van Bennett?)
De tijd van manipulaties, beschuldigingen over en weer, moet nu stoppen. Israel heeft geen regering sinds december 2018. De problemen die het land kent moeten worden opgelost.
Dat is niet alleen het veiligheidsproblemen. Het regeringsbudget heeft een groeiend te kort. Op dit moment 4%. Sociale problemen groeien. De woningmarkt is een puinhoop, voor jonge stelletjes wordt het steeds moeilijker een huis te kopen of te huren. Infrastructuur moet worden aangepakt. Openbaar vervoer is een puinhoop met te weinig bussen en treinen die daardoor vooral tijdens de spitsuren overvol zijn.
Tijd dat politici eens aan het land gaan denken en hun verantwoordelijkheid nemen.
