De nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de Portugees António Guterres, heeft op Holocaust Memorial Day een lezing gegeven ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de jodenvervolging. De speech is in goede aarde gevallen bij Joodse gemeenschappen in Europa.
De secretaris-generaal refereert in zijn speech uitgebreid aan de Portugees Joodse vluchtelingen die zijn geboorteland Portugal in de 16e eeuw moesten ontvluchten voor de inquisitie. Deze vluchtelingen hebben met succes een nieuw onderkomen gevonden in hoofdzakelijk Amsterdam, tot de komst van de Nazi’s.
Lisbon’s loss was Amsterdam’s gain
Hij noemde de gebeurtenis, waarin Joden konden kiezen tussen bekeren tot het Christendom, de brandstapel of het land verlaten, een grote ‘misdaad’ en ‘achterlijkheid’. De economische problemen die het Zuid-Europese land gedurende lange periode hebben geteisterd, koppelt Guterres aan het verlies van de Joodse bevolking van Portugal.
“Many Portuguese Jews eventually settled in the Netherlands. Lisbon’s loss was Amsterdam’s gain, as the Portuguese Jewish community played a key role in transforming the Netherlands into the global economic powerhouse of the 17th century”, aldus de kersverse VN-baas.
In 1996 heeft António Guterres als premier van Portugal de Portugese synagoge in Amsterdam bezocht bij het Waterlooplein, waar hij zijn excuses heeft aangeboden voor de Jodenvervolging in zijn land. Hij presenteerde destijds een kopie van het door hem ondertekende besluit om de verbanning der Joden in Portugal na eeuwen te beëindigen. Daarover zei Guterres tijdens zijn Holocaust Memorial speech: “Tragically, that beautiful synagogue was almost empty, because the community Portugal had expelled was almost completely destroyed by the Holocaust. Anti-Semitism always tends to come back”.
Bij de Palestijnen is de speech overigens niet in goede aarde gevallen, die beschuldigen Guterres de geschiedenis van Joden in Jeruzalem te hebben aangehaald. Een woordvoerder van de Palestijnse Fatah-partij noemt zijn speech “een schending van Palestijnse rechten in Jeruzalem”. Het betreft de eerste zin uit de volgende tekst:
“Imperial Rome not only destroyed the temple in Jerusalem, but also made Jews pariahs in many ways. The attacks and abuse grew worse through the triumph of Christianity and the propagation of the idea that the Jewish community should be punished for the death of Jesus – an absurdity that helped to trigger massacres and other tremendous crimes against Jews around the world for centuries to come.”
Fatah slams UN SG for saying there’s a link between Jews and Jerusalem: ‘This is an assault on Palestinians’ rights in the city.’
— Khaled Abu Toameh (@KhaledAbuToameh) January 29, 2017
