“Ik ben niet eenzaam genoeg”

Het onlangs in Nederlandse vertaling verschenen Voor al uw eenzaamheid volgt een episode uit de levens van burgers uit verschillende lagen van de Israëlische maatschappij. Onder hen een man en een vrouw die elkaar stiekem treffen in een appartement, de ouders van een jongen die deserteert uit het leger, een oude man die na een beroerte niet meer kan praten en een seksueel gefrustreerde man met een hond. De verhalen, zonder uitzondering droevig maar aansprekend, komen samen in een huis in Tel Aviv."Ik schrijf inderdaad over droevige levens," zegt Yehoshua Kenaz (1937, Petach Tikva) zelf. "Daar zit een verhaal in, meer dan in harmonieuze levens. Misschien zou een grote schrijver ook daarover een interessant boek kunnen schrijven, maar ik heb meer nodig. Toch was het niet mijn bedoeling een satire te schrijven, zoals sommige critici dachten." Het doel van Kenaz’ werk is niet bepaalde levensstijlen te veroordelen of de droevigheid van het leven te laten zien. "Eigenlijk weet ik niet wat ik met mijn boeken wil zeggen. Het verhaal is er eerst, zonder dat ik er een bewuste bedoeling mee heb. Ik probeer niet te begrijpen wat ik schrijf, omdat ik bang ben dat ik dan niet meer in staat ben te schrijven. Ik probeer naïef te zijn en de betekenis voor mijzelf te verbergen."Yehoshua Kenaz is vaste bezoeker van de Boekenwurm, een café en boekhandel naar Amerikaans concept, in Rehov Bazel te Tel Aviv. Zijn boeken liggen er uitgestald en de schrijver ontmoet er vrienden en journalisten. Alleen journalisten uit het buitenland, hij geeft geen interviews aan de Israëlische pers. "Ik ben spontaan en flap er dingen uit, bijvoorbeeld slechte grappen. Na het lezen van interviews met mijzelf was ik een week lang gedeprimeerd. Gelukkig heb ik die aandacht in Israël ook niet nodig, mijn boeken verkopen hier zeer goed." Tegenover buitenlandse journalisten stelt Kenaz zich buitengewoon vriendelijk op. "Interviews die buiten Israël worden gepubliceerd, hebben niet zo veel impact. Vaak zie ik ze niet eens terug of zijn ze geschreven in een taal die ik niet beheers, zoals het Nederlands," lacht hij.Yehoshua Kenaz is bevriend met vrijwel alle grote Israëlische schrijvers van zijn generatie. De auteurs, zoals Amos Oz en Meir Shalev, studeerden tegelijkertijd met Kenaz in Jeruzalem. Hij studeerde er filosofie en Frans. Daarna werkte hij dertig jaar voor het literaire supplement van dagblad Ha’aretz. Ook vertaalt hij Franse literatuur. Proust en de katholieke schrijver Francois Mauriac zijn van grote invloed op Kenaz, als persoon en als schrijver.Kenaz probeert alles vanuit verschillende standpunten te bekijken. Hij heeft begrip voor de Palestijnen, de dossim (zeer religieuzen) en aanhangers van Arik Sjaron, al is hij zelf lid van de linkse Meretz-partij. "Natuurlijk heb ook ik mijn vooroordelen. Ik pretendeer niet objectief te zijn, maar probeer het wel. Ook minder aantrekkelijke mensen probeer ik te begrijpen. In het begin vond ik een koppel uit mijn boek bijvoorbeeld niet aardig, maar naarmate het vorderde kreeg ik meer begrip voor hen."Kenaz schrijft met reliëf. In Voor al uw liefdesverdriet verplaatst hij zich schijnbaar zonder moeite van het ene personage in het andere en geeft hun totaal verschillende karakters en verhalen overtuigend weer. De lezer krijgt dezelfde gebeurtenissen te zien door de ogen van verschillende personen. "Als een verhaal zich bij mij aandient, komt het altijd met een groep, niet met één personage."Toch voelt een oplettende lezer welke personages dichtbij Kenaz staan en voor wie hij minder sympathie heeft. "Ik voel me het meest verbonden met de vader van de soldaat die deserteert uit het leger. Ik ben gevoeliger voor zijn pijn, andere personages kan ik beter van een afstandje bekijken. Ik houd van die man en zijn vrouw, die zich geen raad weten. De vader moet erkennen dat Israël veranderd is. De staat en h