Too little, too late

Smuel Keren legt uit waarom de onderhandelingen die deze week in de Egyptische badplaats Taba worden gehouden, volgens hem geen resultaat zullen opleveren. Een analyse van Baraks en Arafats motieven.

De verwachting is dat de onderhandelingen minstens tien dagen zullen duren, dus tot 1 februari. De premierverkiezingen in Israël worden gehouden op 6 februari. Volgens de peilingen zal oppositieleider Sjaron ruim winnen van huidig premier Barak.Sjaron heeft ondertussen verklaard dat hij de mogelijk totstandgekomen akkoorden niet zal uitvoeren als hij tot premier gekozen wordt. Dat lijkt mij terecht. Wat bezielt een demissionaire regering om twee weken voor haar ontbinding overhaast dergelijke verregaande onderhandelingen te willen voeren. Het lijkt op zijn minst een zeer ondemocratisch handelswijze die geen rekening houdt met de wensen van het Israëlische bevolking.Toch heeft Barak hier doelbewust naartoe gewerkt. In de Knesset, het Israëlische parlement, ging hij redelijk snel overstag om verkiezingen te houden. Later trad hij af en werd hij demissionair premier. Alsof hij Arafat wilde vertellen: dit is je laatste kans. Als je liever zaken doet met Sjaron, ga dan vooral op deze weg door.Barak werd door Sjaron op zijn wenken bediend. De Likoed-leider verklaarde slechts 42 procent van de bezette gebieden te willen teruggeven voor vrede. Terwijl in de Clinton-voorstellen over 95 procent werd gesproken en de Palestijnen daarmee niet instemden.Arafat hield deze zomer en recentelijk vlak voor het aftreden van Clinton voet bij stuk. Hij gaf geen krimp, zelfs niet onder de immense druk van de tijd. De Palestijnse leider dacht dat Barak een akkoord harder nodig had dan hij. Zijn gedachtegang leek te zijn: mij maakt het niet uit wie de Israëlische premier is, maar voor Barak is een akkoord enorm belangrijk. Zonder een akkoord wordt hij niet nogmaals premier. Dat betekent dat ik zeer vergaande eisen kan stellen.Arafats houding leek zijn vruchten af te werpen. Onder de tijdsdruk en de problemen van de tweede intifada leek Barak bereid steeds meer concessies te doen. Waarnemers stelden dat Barak door Arafat werd uitgeknepen als een citroen.Twee weken voor de verkiezingen oppert Arafat de mogelijkheid van een marathonconferentie. Eigenlijk zou Barak deze nieuwe serie onderhandelingen moeten uitstellen tot na de verkiezingen. Als hij gekozen wordt, kan hij de vredesbesprekingen voortzetten. Een demissionair premier is moreel niet gemachtigd om verregaande beslissingen te nemen.Barak doet het niet. Hij heeft immers de hele tijd op een dergelijke actie van Arafat gewacht. Nu kan hij proberen Arafat uit te knijpen als een citroen. Het is niet aannemelijk dat Barak op dit moment een verdrag zal tekenen. Hij zal trachten een akkoord te bereiken en dat akkoord als uitgangspunt voor de verkiezingen gebruiken. Take it or leave it, zal Barak tegen het Israëlische volk zeggen. Daarmee zet hij de Israëlische bevolking onder druk en werkt hij polarisatie in de hand.De Palestijnse wens tot een marathonconferentie lijkt een wanhoopsdaad, ingegeven door de angst voor Sjaron en de wens zo veel mogelijk gebied terug te krijgen. Begrijpelijk, maar rijkelijk te laat.Clinton en Barak hebben de problemen aangewakkerd door alle problemen in één keer, met een definitief akkoord, te willen oplossen. Daardoor hebben zij de tweede intifada aangewakkerd. Dit heeft het Israëlische vertrouwen in de vredeswens van de Palestijnen doen afnemen. Daardoor lijkt het bijna zeker dat Sjaron de nieuwe premier wordt. Ik vrees dat de onderhandelingen in Taba tot niets goeds zullen leiden.De toestand in het Midden-Oosten die zo positief was onder het bewind van Rabin en Peres, lijkt nu volstrekt hopeloos. De oorzaak? Arafat is een goede tacticus, maar een slechte strateeg en Barak een goede strateeg, maar een slechte tacticus.Smuel Keren is een in Nederland wonende Israëli.