Sjaron heeft Bush voorlopig nog aan zijn kant

Premier Sjaron heeft opgelucht adem gehaald, zo berichtte gisteren de Israëlische pers. ‘Zijn vriend’ Bush is niet gezwicht voor de druk van de Britten. Het voorstel voor het oplossen van het Israëlisch-Palestijns conflict blijft in de la, schrijft Inez Polak in Trouw.Om artikelen in Trouw te lezen is (gratis) registratie verplicht.

De Amerikaanse president zou Sjaron hebben beloofd dat hij hem geen enkel plan zal opleggen. De Britse premier Tony Blair wil echter vaart zetten achter het uitvoeren van het vredesplan. Het was dan ook niet bedoeld als complimentje toen Tony Blair donderdagavond bij de persconferentie zijn coalitiepartner George W. Bush ‘prees’ als ‘de eerste Amerikaanse president die zich heeft uitgesproken voor een Palestijnse staat’. Het was eerder een poging om Bush vast te prikken op zijn eigen uitspraak.In hun recente optredens is het een vast agendapunt: de verplichting om Irak van Saddam af te helpen, én aan een oplossing te werken voor het Israëlisch-Palestijns conflict. Dat laatste is bedoeld als een zoetje voor de verbitterde Arabische leiders, het is een geste richting Europa, en het is politieke noodzaak voor Blair. Met zijn belofte dat hij óók werkt aan een Palestijnse staat, hoopt hij zijn partijgenoten te paaien.Het plan voor vrede in het Midden-Oosten ligt al maanden klaar. De zogeheten roadmap, routekaart, is gebaseerd op een rede van Bush en opgesteld door het Kwartet -de VS, VN, EU en Rusland. Het plan voorziet in drie fasen. Allereerst een einde aan alle geweld, hervorming van het Palestijns bestuur en een gedeeltelijke Israëlische terugtrekking. In tweede instantie komt er een Palestijnse staat met tijdelijke grenzen. En uiteindelijk wordt er onderhandeld over een definitieve oplossing, met als eindresultaat twee staten die in vrede naast elkaar leven. Volgens een optimistisch tijdschema moet fase 1 midden 2003 zijn voltooid. De vrede breekt in 2005 uit.Alleen: het plan is nog altijd niet officieel gepresenteerd. Eerst zou dat voor de oorlog gebeuren, toen er na, vervolgens bij de verkiezing van de Palestijnse premier en toen weer als deze zijn kabinet rond heeft. Volgens de Israëlische pers heeft premier Sjaron zo’n honderd ‘kanttekeningen’ klaar. Hij voelt niets voor een soevereine Palestijnse staat. Ook eist hij het vertrek van Arafat -hervorming van het Palestijns bestuur heet dat in het net- en een einde aan alle ‘terreur’.Bush zou hem hebben beloofd dat het plan niet opgelegd wordt, maar als een soort discussiestuk zal dienen. Blair en de andere Kwartetleden denken daar anders over: de roadmap is een kant-en-klaar recept.De Palestijnen hebben het plan in principe aanvaard. Met de verkiezing van Aboe Mazen hebben ze zelfs voldaan aan de eis tot hervorming van hun bestuur. Hoewel, niet helemaal. Want terwijl al het gepraat over hervormingen alleen maar tot doel had Arafat buitenspel te zetten, houdt deze de leiding over alle onderhandelingen. En dat terwijl niet alleen voor Israël, maar ook voor Bush Arafat een no-no is.Tony Blair -en de rest van de wereld- denkt daar weer anders over, de Britse premier belt zelfs haast dagelijks met Arafat. Maar ook de Palestijnen lijken geen haast te maken. Aboe Mazen heeft nog een hele kluif aan het samenstellen van een kabinet en voert voorzichtigjes een dialoog met Hamas en andere bewegingen. Zonder hun medewerking is hij machteloos.En de allerbelangrijkste vraag is nog onbeantwoord: hoe zal de oorlog in Irak verlopen? Bij een snelle Amerikaans/Britse overwinning, kan het koppel Bush-Blair makkelijker zijn wil opleggen in een veel bedeesder Midden-Oosten. De taakverdeling is er al: Bush moet Sjaron aan het handje nemen, Blair zorgt voor de Palestijnen. Bij een slepende strijd liggen de zaken heel anders. Dan ook naderen in de VS de verkiezingen en heeft Bush er geen baat bij Israël onder druk te zetten, niet eens zozeer vanwege de Joodse lobby, maar vooral vanwege zijn eigen neoconservatieve achterban.Bron: