Deze week verhuist de expositie Breaking the Silence, met foto’s die Israëlische soldaten maakten tijdens hun dienstplicht in de bezette gebieden, van Amsterdam naar Groningen. De ex-militairen Noam en Avichai vertellen over het idee achter de fototenstoonstelling. "We willen de bezoekers geen conclusies opdringen, we willen slechts de realiteit tonen."
Breaking the Silence werd in 2004 opgericht door Jehudah Shaul en andere Israëlische soldaten die gedurende de tweede Intifadah in de gebieden hadden gediend. Bij hen bestond de indruk dat de Israëlische bevolking nauwelijks een idee had wat er zich afspeelde in die gebieden. De soldaten waren daar zelf debet aan volgens de groep, omdat zij na hun dienstplicht nauwelijks naar buiten traden met wat ze hadden meegemaakt. De getuigenissen van meer dan 350 soldaten werden verzameld, samen met foto’s die de militairen gedurende hun dienstplicht hadden gemaakt. Daarbij gaat het om amateuristische opnames die niet zijn geschoten met het oog op een eventuele expositie. Na een tentoonstelling in Tel Aviv nodigde Een Ander Joods Geluid de groep uit om in Nederland te komen exposeren.
Noam Chayut geeft de bezoekers in de Amsterdamse Galerie De Levante een korte rondleiding langs uitvergrote foto’s vergezeld van getuigenissen. Hij begint met te wijzen op een foto van een poster met de tekst ‘Soldaat, officier, maak onderscheid tussen goed en kwaad’. Het gaat om een slogan van kolonisten in Hebron die de boodschap willen overbrengen dat het verkeerd is om Joodse nederzettingen te ontmantelen. Noam: "Deze tekst is treffend. Elk kind van tien weet het verschil tussen goed en kwaad maar zodra je soldaat bent in de gebieden vervaagt dat besef. De eerste keer dat ik een Palestijns dorp moest beschieten was ik geschokt dat de soldaat naast mij lachte terwijl hij schoot. Ik probeerde meteen een ambulance te mobiliseren voor eventuele gewonden. Al snel daarna dacht ik daar niet eens meer aan. Het soldaat zijn wordt een spel. Palestijnen worden een bewegend doelwit in plaats van een mens." Noam wijst op een foto die door de loop van een machinegeweer is genomen. Een Palestijnse jongen, die op het dak van zijn huis zijn duiven voert, wordt precies onder schot gehouden.
"Op deze foto ziet u kolonisten in Hebron die een Palestijnse winkel vernielen. De soldaat die de foto neemt grijpt niet in. Onze belangrijkste boodschap is dat als je in een corrupte realiteit wordt geplaatst, je niet aardig kan blijven. Als bezetter kun je niet moreel handelen. Er treedt een proces op van zelfdestructie. Tegelijkertijd gaan hiermee vergaande apathie en ontkenning gepaard, mede doordat de soldaten zwijgen na thuiskomst. Dat zwijgen willen wij doorbreken." Noam eindigt zijn rondleiding bij een foto van een sticker van kolonisten in Hebron: ‘Ik koop alleen bij Joden’. Ernaast hangt een foto van een slogan op een muur: ‘Arabs to the gas chambers’.
Avichai Sharon van Breaking the Silence staat me nader te woord. "Wat wij willen, is de realiteit tonen, dat is alles. We hebben geen politieke agenda, dringen geen conclusies op." Wil de groep dan niet overbrengen dat de bezetting de Israëlische maatschappij corrumpeert en dus moet worden opgeheven? Avichai: "Naar mijn mening kan in een echte democratie geen onderdrukking van een ander volk bestaan. Maar ook als dat je niet kan schelen, geef je dan niet om je eigen maatschappij, j
