Coalitie zal geen echte vredesstap zetten

Ariël Sharon heeft zich weer in zijn favoriete positie gemanoeuvreerd, schrijft Volkskrant-correspondent Ferry Biedermann, en citeertin zijn analyse een Israëlische commentator: "De nieuwe colaitie is een regering van stagnatie".

Shinui heeft daarmee de plaats ingenomen van de Arbeidspartij in de ‘regering van nationale eenheid’ die de Likud van Sharon de afgelopen twee jaar zo veel stemmenwinst heeft gebracht. Shinui vormt nu de linkervleugel van de regering. Om die positie te benadrukken kreeg de partij naast het coalitie-akkoord een aparte brief van Sharon waarin de premier zich verplicht de ‘voorstellen van Bush’ voor een vredesregeling met de Palestijnen te volgen. Niemand weet uiteraard wat dat precies inhoudt.In ruil daarvoor zag Shinui af van een eis dat de regering zich aan alle bestaande akkoorden zal houden, inclusief de Oslo-akkoorden. Veel van de mensen die voor het eerst op de partij hebben gestemd komen van links, maar de partij heeft zich consistent rechts van de Arbeidspartij opgesteld.De combinatie van Likud met veertig zetels, Shinui met vijftien en de NRP met zes, levert Sharon slechts de kleinst mogelijke meerderheid op in het 120 zetels-tellende parlement. De premier probeert daarom de extreem-rechtse Nationale Unie binnen de regering te halen. Die weigert echter voorlopig vanwege Sharons aanvaarding van een Palestijnse staat.De avances naar rechts laten zien welke kant het denken van Sharon opgaat. Zelfs de deelname van de NRP maakt de coalitie al zeer rechts. Die partij vertegenwoordigt de belangen van de joodse kolonisten in de bezette Palestijnse gebieden.De NRP is wel religieus maar niet ultra-orthodox, zoals twee andere partijen die buiten de coalitie vallen: Shas en de Verenigde Torah partij. Het is voor het eerst dat de Likud niet met Shas regeert sinds die partij in de jaren tachtig op het toneel verscheen. Shas verloor veel zetels bij de verkiezingen.De ultra-orthodoxen zijn woedend dat ze niet in de regering zijn opgenomen. Shas-parlementsleden noemden Sharon een verrader en dreigden met tegenmaatregelen. Ze kunnen het de Likud vooral moeilijk maken bij de gemeenteraadsverkiezingen later dit jaar.Voor de religieuzen staat er veel op het spel nu aartsvijand Shinui het machtige ministerie van Binnenlandse Zaken overneemt. Dat is traditioneel een Shas-bolwerk. De orthodoxen zeggen te vrezen dat niet-joden geregistreerd zullen worden als joden en dat de joodse regels niet voldoende in acht genomen zullen worden bij huwelijken.Het draait echter vooral om geld, voor religieuze instanties en onderwijsinstellingen. Het niet-religieuze publiek stemde vooral op Shinui vanwege de indruk dat er te veel geld naar de orthodoxen gaat.Terwijl de orthodoxe partijen in hun woede al proberen een effectieve oppositie op te zetten, verkeert de leider van de oppositie, de Arbeidspartij, in diepe crisis. Na het afketsen van coalitiegesprekken met Sharon zijn daar de messen op tafel verschenen. De partij wordt verscheurd door ruzies over wie er schuld heeft aan het dramatische verlies in de verkiezingen: de oude leiding die met Sharon twee jaar in de coalitie heeft gezeten of de nieuwe leiding die daartegen was. Voor de koers van de regering de komende jaren maakt dat echter niets meer uit.Bron: Volkskrant 25 februari 2003.