Apocalyps: Irak-oorlog luidt het einde der tijden in

In de achterban van George W. Bush leven ideeën die niet alleen de oorlog in Bagdad van religieuze brandstof voorzien, maar ook verderop in het Midden-Oosten een lont in een kruitvat kunnen worden.

In de achterban van George W. Bush leven ideeën die niet alleen de oorlog in Bagdad van religieuze brandstof voorzien, maar ook verderop in het Midden-Oosten een lont in een kruitvat kunnen worden. Dat zei de Vlaamse theoloog en filosoof professor Louis Vanden Wyngaert tijdens een conferentie over sekten op 30 maart in Sint Niklaas. Hij wees daarbij op de populariteit van ‘Left Behind’, de twaalfdelige christelijke romancyclus van Tim LaHaye en Jerry Jenkins. De boeken verkopen uitstekend. Onder de ‘wedergeboren christenen’ van de Verenigde Staten – en dat zijn er erg veel; ook Bush is born again. Maar ook anderen lezen de reeks gretig. ‘Left Behind’ haalde de bestsellerlijst van de New York Times, en die stelt de erelijst samen aan de hand van gegevens van seculiere boekhandels. (In Nederland verschijnen de theologische thrillers als ‘De laatste Bazuin’.)’Left Behind’ (‘achtergelaten’) dankt zijn naam aan de evangelicale overtuiging dat gelovigen, de ‘heiligen’, plotseling ten hemel worden opgenomen. Uit het leven weggerukt – mooi voor hen die verdwijnen, een schok voor de achterblijvers. Zij leveren, geïnspireerd op het apocalyptische bijbelboek Openbaring, strijd tegen het kwaad, in wat ‘de grote verdrukking’ heet – zeven jaar ellende voor het definitieve einde der tijden.Tegenstander is de antichrist. Hij was eens secretaris-generaal van de Verenigde Naties en zetelt nu in Bagdad, geholpen door peacekeepers. De parallel met de recente ontwikkelingen in Irak is treffend, maar verbaast de auteurs geenszins: hun boeken zijn van profetisch gehalte.Is het fictie? Niet echt, vindt Tim LaHaye. Time Magazine, dat in 2002 aandacht besteedde aan succes (50 miljoen exemplaren verkocht) en doorwerking van ‘Left Behind’, citeert hem: "De Schriften bieden een exact tijdschema voor het einde van de wereld en Left Behind biedt inzicht in de precieze chronologie." Ongeveer de helft van de Amerikanen denkt dat het rampscenario van Openbaring op het punt van beginnen staat.Theologe Manuela Kalsky wees begin dit jaar op de grote invloed die LaHaye in de Verenigde Staten heeft. "Hij is een van de directeuren van de Moral Majority, een nieuwe rechtse beweging in de VS, en organisator van de Council for National Policy waarvan ABCNews.com zei dat het de machtigste en tegelijk onbekendste conservatieve organisatie in Amerika was."Tim LaHaye is dus niet zomaar een schrijver. Zomin als Left Behind zomaar een romanreeks is. Die bepaalt de buitenlandpolitiek van de VS en zeker het ‘ten oorlog’ versus Irak. Columniste Amanda Kluveld haalt deze analyse, geplukt van internet, met enige terughoudendheid aan (NRC Handelsblad 1/4). Om eraan toe te voegen dat nader onderzoek van de religieuze mythe van Left Behind in een seculiere natie nodig is – zonder te verzeilen in een nieuwe mythe: die van ‘een christen-fundamentalistisch complot’.Saddam Hoessein heeft er in de afgelopen decennia alles aan gedaan om duidelijk te maken dat hij, hoewel van vlees en bloed, eigenlijk de verpersoonlijking is van de grootste personen en gebeurtenissen uit de geschiedenis van de islam.In de VS staat ‘Left Behind’ garant voor iets vergelijkbaars: de strijd tegen het kwaad is geen kwestie van moreel besef, van olie of nationaal belang, maar in wezen een kosmisch gevecht tegen de antichrist. Ook hier: geen strijd van vlees en bloed, maar van Machten en Krachten; geen keus maar een onafwendbaar apocalyptisch scenario. Van God tegen Allah.Grijstinten of derde wegen bestaan niet, verscheidenheid is verwerpelijk. Het is dit zwart-witdenken, dat sektekenner Louis Vanden Wyngaert ‘binair’ noemt en typisch sektarisch. Met George W. Bush die iedereen vraagt: ben je voor of tegen ons? Met een fundamentalistische, letterlijke uitleg van