Vroeger

Lea Pagrach mist de brief als communicatiemiddel. En stuurt u haar alstublieft geen grappen per e-mail meer toe.

Toen ik nog een kantoorbaan had, begin jaren zeventig, werden mij de principes bijgebracht van de telex. Hoe het werkte en hoe je een ponsbandje kon maken met een tekst die op elk gewenst moment kon worden verzonden naar waar ook ter wereld. Mijn vader werkte bij een van de grootste ochtendbladen van Nederland. Tijdens de bezoekjes aan zijn werkplek keek ik gefascineerd naar de telexkamer. Er kwamen berichten uit Singapore, Londen, Parijs en Groningen binnen. Typemachines die, zonder dat je er wat voor moest doen, ratelden en zo het nieuws de wereld instuurden.De spanning van het posten van een belangrijke brief. Niet zeker weten wanneer die dan aan zou komen bij de geadresseerde. Ik mis het echt, dat gevoel om een uur of tien ?s morgens, het tijdstip waarop vroeger post werd afgeleverd. En nu, nu sta je op, neemt een kop koffie uit je futuristische koffiemaker. Daarin hoef je alleen nog maar een kuipje koffie te doen. Zo mis je de geur van versgebrande koffie bij het openen van een nieuw pak. En daarna zet je je trouwste maatje aan: de computer. Die zelf bepaalt hoe trouw die dan wel is. Door te crashen op de meest onmogelijke momenten. Bijvoorbeeld als je met je verse kopje koffie je e-mail wilt gaan ophalen.Je start de machine, drukt op de juiste knoppen, maakt verbinding, of probeert dat want dat wil wel eens niet helemaal lukken. Je gaat naar je ?digitale postbus?, wat een woord, en wacht hoopvol tot je een soort deurbel hoort gaan en onderin je scherm een envelop verschijnt. Je hebt mail, gelukkig, de wereld is je niet vergeten?.En nu. De postbode brengt me nooit meer een brief. U weet wel: zo?n echte, met de hand geadresseerde brief met postzegel. Ja, van de bank of giro, port betaald krijgen wij nog wel eens wat binnen. Maar van vrienden of familie taal noch teken door de brievenbus. Wel via e-mail, want dat heeft de plaats ingenomen van het normale briefverkeer. En in plaats van wachten op je post heb je gewoon de postbode in huis, die op afroep je berichten levert. Die je op hetzelfde moment razendsnel kan beantwoorden. Het zijn eigenlijk nooit meer ouderwetse brieven, het zijn mededelingen. Of mopjes. Als je pech hebt. En ik heb vaak pech. Maar wel veel vrienden met humor. Denken ze. Want ik vind e-mails met grappen erin onuitsprekelijk verschrikkelijk! Wat dacht u van een digitale matze die ik toegestuurd kreeg?En wat heeft deze digitale grappenmachine nog meer opgeleverd? Ik merk het zelf, dagelijks, als ik mijn stukjes schrijf voor Hakehillot of Hakehilla en voor deze pagina. Binnen nu en tien minuten is dit epistel bij de redactie van joods.nl. Ik hoef er mijn huis niet meer voor uit. Geen postzegels plakken, adressen opzoeken en de al even verschrikkelijke postcode. Niet door weer en wind de deur uit om naar de dichtstbijzijnde brievenbus te lopen. Dat is handig. Maar je mist natuurlijk wel je praatje met de buurman. Als je daar al zin in zou hebben. Met de buurman links van ons zeker niet. Want die had een haan die van slag was. Maar daarover een volgende keer meer.Eerdere columns van Lea Pagrach-van Coeverden vindt u in het archief van de rubriek Samenleving en identiteit.