Vrede of gerechtigheid: deel 3 (slot)

Een nieuwe, wekelijkse column van Tom Spiero. Na de Palestijnse en Israëlische kant van het conflict, is het nu tijd voor de internationale dimensie. Waarom een lokaal probleem de wereld bezig houdt.

Toen Nederlands jeune premier Hans van Mierlo in 1996 Israël bezocht, deed ik een persoonlijk beroep op hem om af te zien van een bezoek aan Orient House. ?Wat wil je dan? Dat we ons er helemaal niet mee bemoeien?? vroeg Van Mierlo zich vertwijfeld af. Wat hij zich ? net zoals zijn ambtsvoorgangers en ?opvolgers – niet afvroeg, was wat hij aan een oplossing van het Palestijns-Israëlische conflict kon bijdragen. Het antwoord op die vraag is simpel: niets. Waarom dat zo is, blijkt hieronder.De Koude Oorlog heeft lange tijd Israëls positie in de internationale gemeenschap negatief beïnvloed. Vooral landen in Afrika en Azië stemden in internationale gremia consequent tegen Israël. Zij waren niet betrokken bij het Arabisch-Israëlische conflict, maar wel klanten van Moskou. Die tijd ligt inmiddels achter ons. De verhouding tussen Israël en Rusland wordt vandaag enerzijds beïnvloed door de massale immigratie van Russische olim en anderzijds door de Russische banden met Iran op het gebied van bewapening en nucleaire technologie. Amerikaanse druk om de relatie met Iran te beperken, heeft aan effectiviteit verloren sinds de VS zich heeft uitgesproken voor het ontwikkelen van een anti-raketschild dat in strijd is met de bestaande verdragen met de voormalige Sovjet-Unie.Sinds de Verklaring van Venetië (1970) streeft Europa ernaar met één stem te spreken over de situatie in het Midden-Oosten. In deze verklaring roept de Europese Economische Gemeenschap op de PLO te betrekken in de besprekingen over een oplossing van het conflict. In de praktijk blijkt dat Europa meestal lippendienst bewijst aan het streven naar gerechtigheid van de Palestijnen. Die zijn op hun beurt ervaren genoeg om te weten dat Europa in termen van machtspolitiek niet thuis zal geven en maken vaak handig gebruik van de EU-positie in het bewerken van de publieke opinie. Recent heeft de Palestijnse Autoriteit geprobeerd om de Europese onrust over munitie verhard met verwerkt uranium en de mond-en-klauwzeercrisis een Palestijnse dimensie te geven. (?Israël bestookt ons met uranium? en ?Op de West Bank zijn gevallen van mond-en-klauwzeer geconstateerd, maar onze veterinaire specialisten worden door Israël gehinderd hun werk te verrichten,? werd er geroepen.) Deze pogingen bleken zelfs voor de EU te doorzichtig om op te reageren. Europa waakt er angstvallig voor zijn positie over een oplossing van het Palestijns-Israëlische conflict kenbaar te maken. Die oplossing zou naar zijn inzicht voor beide partijen acceptabel moeten zijn.In de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is momenteel een voorstel in behandeling om ongewapende VN-waarnemers naar Israël te sturen, die tussen de partijen gestationeerd moeten worden ter bescherming van de Palestijnse bevolking. Ook de Europese permanente leden van de Veiligheidsraad, Engeland en Frankrijk, steunen dit initiatief. Alleen de Verenigde Staten zijn tegen dit voorstel, hierin gesteund door Israël.En zo is het dus: alleen in de Verenigde Staten vindt Israël steun. Die steun vindt haar oorsprong in christelijk Rechts, dat het verlangen naar gerechtigheid met de rechts-religieuze vleugel in Israël deelt, en de joodse Amerikanen die grotendeels voor vrede gekozen hebben. Hoe president Bush zich zal opstellen is nog niet duidelijk. Hij heeft Arafat nog niet uitgenodigd om naar Washington te komen. De directeur van de CIA wenst momenteel niet mee te werken aan het tripartiete veiligheidsoverleg tussen de Palestijnse Autoriteit, de CIA en Israël. Hij verwijt Arafat zijn eigen eenheden te instrueren Israëlische doelen aan te vallen. De herhaalde steun van Arafat aan Saddam Hussein past slecht in het streven van Bush om de Golfoorlogcoalitie nieuw leven in te blazen. Maar dat geldt ook voor