Middel en doel

"Het is weer eens een uitgesproken verdrietige week geweest in het voormalige mandaatgebied Palestina. Aan beide zijden van het conflict tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit heb ik veel getraumatiseerde mensen gezien. De partijen hebben beide politieke leiders zonder conceptie voor vrede. Arafats doel lijkt Verelendung. Wat is het onze?" Een nieuwe column van Tom Spiero.

Elke keer wanneer Israëli?s over het post-zionistische tijdperk spreken, ben ik stomverbaasd. Deze stroming onder historici heeft veel invloed op de universiteiten en in de media. Het zionistische ideaal behelst het stichten van een joodse Staat binnen internationaal erkende grenzen om de idealen te trachten te realiseren die in de Onafhankelijkheidsverklaring zijn opgenomen. David Ben-Gurion, de leider van de jisjoev en de eerste minister-president van Israël, stond een seculiere staat op socialistische grondslag voor ogen. Zijn verwachting dat de orthodoxie binnen de kortste keren zou zijn verdwenen is niet bewaarheid en voor de huidige generatie ondenkbaar. Desondanks beïnvloedt zijn visie nog steeds het beeld van menig Israëli over zichzelf en de staat. Jitschak Sjamir heeft misschien wel de grootste blijvende invloed op de Israëlische samenleving gehad van alle premiers na Ben-Goerion. Sjamir heeft met succes bij George Bush Sr bepleit dat de joden die uiteindelijk de Sovjet-Unie mochten verlaten, niet rechtsreeks naar de Verenigde Staten konden gaan maar daartoe vanuit Israël pas een aanvraag zouden mogen indienen. Sjamir beoogde op deze manier de bezette Westelijke Jordaanoever massaal te bevolken met Israëlische staatsburgers. Hoewel de nieuwe immigranten aan het vervullen van Sjamirs droom niet hebben meegewerkt, hebben zij de demografische verhoudingen in Israël blijvend veranderd. Zij maken vandaag de dag circa twintig procent van de bevolking uit. Het zionistische ideaal is met dit alles nog niet gerealiseerd en de post-zionisten spreken dan ook voor hun beurt. Het doel lokt nog steeds.Het zionisme is een typisch product van de negentiende eeuw. Het idee van de natie-staat is in de tweede helft van die eeuw ontstaan. De introductie van dat idee in het Midden-Oosten heeft ook bijgedragen aan het ontstaan van het Arabische nationalisme. Het behoeft geen verwondering dat de Arabieren geen aanhangers van het zionisme waren en dat nog steeds niet zijn. Europa is dat eigenlijk ook nooit geweest. Door de Sjoa durfde Europa daaraan lange tijd geen uiting te geven, maar inmiddels blijkt dat weer meer en meer mogelijk.Het Oslo akkoord heeft vriend en vijand van Israël aanvankelijk doen geloven dat de Palestijnse politieke leiders bereid waren het feit van het bestaan van de Staat Israël te accepteren. Sindsdien is van dat geloof niet veel meer over. De Palestijnse Autoriteit heeft nagelaten voor of na de bijeenkomst in Camp David in juli 2000 te formuleren onder welke voorwaarden het tot een beëindiging van de vijandelijkheden tegen Israël wil komen. De Israëlische kiezer concludeert uit de vrije hand die Hamas en Islamitische Jihad van de PA krijgen, dat de PA ? net als beide bewegingen ? de Staat Israël toch niet als feit wil accepteren. Het feit dat zo?n 75 procent van de Palestijnen volgens onderzoek verklaren de zelfmoordaanslagen goed te keuren, ondersteunt de conclusie van de Israëlische kiezer. Wanneer de ondervraagde Palestijnen zich uitspreken voor zelfmoordaanslagen in de hoop dat dit middel de Israëli?s zal doen inzien dat zij tegemoet moeten komen aan Palestijnse eisen, is er nog een sprankje hoop voor een betere toekomst. Die hoop is dan gebaseerd op een verandering van het Palestijnse standpunt wanneer blijkt dat zelfmoordaanslagen niet helpen het Israëlische inzicht te wijzigen.Europa blijft intussen bij haar eisen aan Israël. Hoog op de agenda staat de toelating van internationale waarnemers. Alleen de Meretz-partij steunt deze eis. Net als de Palestijnse Autoriteit spreekt Europa zich nie