De Durban-boemerang

Rob Kern in zijn laatste column over de slotverklaring en het resultaat van de anti-racismeconferentie in Durban.

November 1975De algemene vergadering van de VN neemt een verwerpelijke resolutie aan: ?zionisme is racisme?. In een interview uit 1976 met G.P. Mok zei Peres daar het volgende over: "Ik ben totaal niet onder de indruk van de resoluties van de VN. Nu de Arabieren opgehouden zijn met vliegtuigen kapen, het is de vraag voor hoe lang, hebben zij de hele VN gekaapt – zij hebben de wereldorganisatie gegijzeld. Met democratie heeft de toestand in de VN niets te maken. Als morgen de Arabieren besluiten dat de aarde plat is, dan hebben zij daar terstond de meerderheid voor."26 jaar laterDe datum: september 2001. De plaats: Durban in Zuid Afrika. Het podium: de Wereldconferentie tegen Racisme.De wereld krijgt een nieuwe kans. Zullen haat en racisme ook vat krijgen op de prille 21e eeuw? Indien een resolutie als zionisme is racisme in het begin van de nieuwe eeuw weer wordt aangenomen, is de kans groot dat een donkere eeuw, zoals de twintigste was, de wereld zal teisteren.De tekenen zijn meer dan ontmoedigend. De oude Fidel Castro, zeer populair in Durban, riep dat Israël en apartheidstaat was. Waarop duizenden anti-racisme-activisten enthousiast juichten. Arabische, Palestijnse en islamitische landen creëerden een antisemitische sfeer.Persconferenties van joodse organisaties werden ruw gestoord. Demonstranten riepen ongehinderd ?Hitler should have finished his job?. Er werden antisemitische en anti-Israëlische cartoons uitgedeeld. Jasser Arafat beriep zich in zijn speech op de minder bekende VN-resolutie 194, namelijk op de terugkeer van alle gevluchte Palestijnen naar Israël, wat het einde van het joodse karakter van de staat Israël betekent. In deze sfeer aanvaarden vrijwel alle NGO?s (niet-gouvernementele organisaties) zaterdagavond een slotdocument waarin Israël wordt veroordeeld als een racistische apartheidsstaat en wordt beschuldigd van racisme en genocide. Vanaf dat moment ontstond er een kentering in de situatie. Mary Robinson, Hoge commissaris voor de Mensenrechten, protesteerde moedig tegen de haattaal naar Israël en weigerde die passages in ontvangst te nemen. De Verenigde Staten, Canada en Israël besloten de conferentie te verlaten. Ook Jospin dreigde zijn delegatie terug te roepen. Minister van Aartsen verklaarde geschokt te zijn door de sfeer van de haat op de conferentie en dreigde ook de Nedelandse delegatie terug te roepen. EU-voorzitter Belgie bleef ijveren voor een rechtsvaardige slotverklaring. Arafat en de zijnen hebben te hoog ingezet. Toen de delegatie van de VS vertrok uit Durban zei een Palestijnse delegatielid dat het een gunstige ontwikkeling was. Zonder de lastige VS zou het makkelijker zijn om Israël te veroordelen. De weerstand tegen de haatcampagne groeide en groeide. Tientallen landen waaronder EU-landen en Rusland nemen afstand van de gewraakte resolutie. Uiteindelijk werd een compromis slotverklaring bereikt, waarin Israël niet wordt aangevallen of veroordeeld al wordt het lijden van het Palestijnse volk onder een buitenlandse bezetting en zijn recht op eigen staat genoemd. Die eigen staat werd echter al in Oslo genoemd, om niet te spreken over de voorstellen die Barak vorig jaar in Camp David deed. In de slotverklaring wordt echter ook de holocaust genoemd en het recht van Israël op veiligheid en vrede.Peres die aanvankelijk het ergste verwachtte, zei blij te zijn met de slotverklaring. ?Het Arabisch-islamitische machtsblok is doorbroken,? merkte hij opgelucht op. Voor Arafat is het de zoveelste nederlaag. Door Bush wordt hij consequent niet ontvangen terwijl hij bij Clinton kind aan huis was. Van Aartsen, de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, noemde Arafat een terroristenleider die de stap naar politieke leider nooit heeft kunnen maken. Hij is de hoofdschuldige aan het lijden van zijn volk.Ondertussen gaat het geweld maar door – op 9 septembe