De vrouw van Yad Vashem

Een gesprek met een Liesje den Hartog?de Hond (61), de eerste vrouw die wij in de vrouwenrubriek tegenkomen.

Behalve echtgenote, moeder en grootmoeder is zij ook "de vrouw van Yad Vashem". Een titel die Liesje den Hartog overigens meteen relativeert: zij is slechts een van de vele vrijwilligers van Yad Vashem."Met een vaste groep mensen organiseren we de uitreikingen van Yad Vashem," vertelt zij. "De andere vrijwilligers worden tekort gedaan als ik dé vrouw van Yad Vashem wordt genoemd. De laatste uitreiking was onder mijn leiding, maar uiteindelijk is de Israëlische ambassade eindverantwoordelijk.?Wat doet Yad Vashem in Nederland? "Yad Vashem is een onderzoek- en herdenkingscentrum in Jeruzalem, dat de slachtoffers van de Sjoa herdenkt en de gehele catastrofe wil documenteren en archiveren. Daarnaast wil Yad Vashem mensen eren die in de oorlog joden hebben gered. Als overheidsorgaan heeft Yad Vashem de bevoegdheid de hoogste onderscheiding die in Israël bestaat -Rechtvaardige onder de Volken? – te verlenen. Een van de vele taken van de Israëlische ambassade in Nederland is het organiseren van plechtigheden waarbij de onderscheiding aan de redders wordt uitgereikt."Waarom ben je als vrijwilliger actief geworden bij Yad Vashem? "Mijn man was destijds voorzitter van de Stichting Vrienden van Yad Vashem-Nederland. Hij hoorde dat er vrijwilligers werden gezocht voor het organiseren van de plechtigheden. Hij dacht dat dit wel iets voor mij zou zijn. Hij verplichtte me eigenlijk vrijwillig daaraan mee te doen!"Om daar serieuzer aan toe te voegen: "Ik kon eigenlijk niet weigeren. Omdat ik zelf ondergedoken ben geweest bij pleegouders, ben ik zeer betrokken bij mensen die andere joodse burgers hebben gered. Dit werk komt echt uit mijn hart. Het is fantastisch om de mensen te ontmoeten die zonder enige terughoudendheid, zonder eigen gewin en met gevaar voor eigen leven joden geholpen hebben. Zij hebben ervoor gezorgd dat nieuw joods leven in Nederland mogelijk is. Iedere keer vraag ik me af of ik zomaar mensen in mijn huis zou nemen. Het was heel moedig."Is het belangrijk om iets voor de joodse gemeenschap te doen? "Ik vind het een goede zaak als mensen een deel van hun vrije tijd aan hun medemens besteden. Dat geldt helemaal voor de joodse gemeenschap die al zo geminimaliseerd is. Na de oorlog is een kleine groep joden overgebleven. Ik werk nu niet meer, dus ik heb meer vrije tijd. Ik voel me thuis bij joodse mensen. Je bekijkt dingen toch vanuit dezelfde achtergrond. Dat is misschien wel een veiligheidskwestie. Maar ik heb ook veel niet-joodse vrienden bij wie ik me net zo thuis voel en hetzelfde gevoel van veiligheid heb. Op de dag van de uitreiking van de onderscheidingen helpt ook altijd een groepje van overwegend niet-joodse vrienden. Dat is fantastisch en heel bijzonder."Hoe was de laatste uitreiking in november? "Het was een grote uitreiking, met negentien geëerden. Bij een kleinere ceremonie komen de redders meer tot hun recht, maar deze keer kon het niet anders. Als de medaille en het certificaat uit Jeruzalem in Nederland zijn aangekomen, willen we die zo snel mogelijk overhandigen. De mensen om wie het gaat, zijn toch oud.""We proberen ook altijd de jeugd erbij te betrekken. Dat is goed gelukt. Iedere geëerde werd tijdens de plechtigheid begeleid door een leerling van het Keizer Karel College uit Amstelveen. Andere kinderen hebben geholpen om programma?s uit te reiken."Denkt u dat de uitreikingen nog lange tijd zullen plaats vinden? "Er komen nog steeds aanvragen binnen. De onderscheidingen worden natuurlijk wel steeds vaker postuum uitgereikt. Ik denk dat het nog een jaar of tien zal doorgaan."