Voor het eerst in zijn zevenenvijftigjarige bestaan komt het befaamde Israëlische kibboetskoor Ha Gevatron naar Nederland voor het geven van een concert, op 11 september in Amsterdam. Trouwe lezer Boaz dook in de geschiedenis van het koor.
In het zacht glooiende land van de Jizre’eel Vallei ligt aan de voet van het Gilboa Gebergte tussen Afula en Beit Shean een fraaie kibboets: Geva (= Heuvel).
Geva werd in 1919 door Russische immigranten gesticht. Zoals de meeste kibboetsim oorspronkelijk hoofdzakelijk een landbouwgemeenschap, maar later kwamen er ook ecologische viskwekerijen bij en ook de “industriele revolutie” ging aan Geva niet voorbij en nu is er ook een bekende chocoladefabriek.
Kibboets Geva
Beroemde persoonlijkheden woonden er voor kortere of langere tijd: Shimon Peres kreeg er zijn Haganah-opleiding van 1941 tot 1944 en de bekende Israëlische dichteres Dahlia Ravikovitch, die zondag 20 augustus j.l overleed, woonde er een tijdlang.
In deze kibboets werd al in 1948 een koor opgericht. Met zijn 16 leden geen groot koor, maar wel een heel mooi uitgebalanceerd koor: 4 sopranen, 4 alten, 4 tenoren en 4 bassen, allemaal kibboetsniks: HA GEVATRON. Soms met het lidwoord Ha (= de) ervoor, soms zonder en om de verwarring compleet te maken wordt het ook wel als (Ha) Givatron geschreven. Die naam vraagt wellicht enige uitleg. Dat “Geva” ontleend is aan de naam van de kibboets is vast wel duidelijk, maar dat -tron? Dat is erachter gezet naar analogie van het Hebreeuwse woord voor theater: teatron.
Gevatron leek de oprichter Dov Zeira een aardige naam. Inderdaad sloeg die naam aan en in de loop der jaren groeide het koor uit tot het bekendste kibboetskoor in Israël. En inmiddels is het ook het oudste Israëlische koor. Het koor treedt op sinds 1948 en zingt al 57 jaar de mooiste Israëlische liedjes. De zangers van het eerste uur waren leden van de kibboets, die na hun gewone dagtaak in de velden of de stallen een groot deel van hun vrije tijd besteedden aan repetities en optredens van het koor bij feestelijke gebeurtenissen in de kibboets.
Zijn eerste langspeelplaat maakte het koor in 1960 met steun van de Vereniging van Kibboetsim en het Ministerie van Onderwijs en Cultuur op het merk Hed Arzi no. AN-48-60. Een van de liedjes die er op stond luidde verkort en vrij vertaald: “Vroeger zongen wij met vrienden rond het kampvuur en woonden we in houten huisjes. Nu hebben we stenen huizen en de liedjes zijn een beetje anders. Sommige zijn helemaal vergeten of gaan verloren in de zee van nieuwe liedjes. Daarom zeggen wij: laten wij een oude melodie zingen en als die opklinkt zullen de jongeren hem horen; een lied van de oude generatie voor de nieuwe.”
In de eerste dertien jaar was er geen vaste dirigent. Pas in 1961 trad Nachoem Heiman uit de naburige kibboets Beit Alfa aan als dirigent. Hij was de verbindingsschakel tussen Gevatron en zangers uit naburige kibboetsim. Zeven jaar lang bleef dat zo, maar toen vertrok Heiman naar het buitenland. In die zeven jaar begon het koor ook voor de radio op te treden en maakte het nog drie LP’s. Zo kreeg Ha Gevatron grote bekendheid in het hele land.
Heiman werd opgevolgd door Dov “Dubi” Carmel, ook al een buurman, deze keer uit kibboets Dalia. Dubi zag kans het niveau en de kwaliteit van het koor aanzienlijk op te krikken. Na de Zesdaagse Oorlog ontstond er onder zijn leiding een “romance” met het leger, want in die tijd trad het koor niet alleen op alle grote bases van het leger op, maar ook op afgelegen plaatsen. Heel uitzonderlijk waren de optredens bij het Suezkanaal, waarbij het koor l
