Jajem is meer dan het Amsterdams-Jiddisje woord voor jenever: het is ook de naam van een groep Apeldoorners met een joodse achtergrond en hun al of niet joodse partners. Maandelijks organiseert Jajem huiskamerbijeenkomsten waar een joods thema wordt behandeld. Onder het genot van nasj en een drankje, want de naam Jajem – acroniem voor joods Apeldoorn voor Joden En Metgezellen – staat ook voor gezelligheid.
Joods.nl sprak met Tom Furstenberg, een van de oprichters van Jajem.
Hoe is Jajem ontstaan?
Mijn joodse leven buiten mijn gezin speelde zich voornamelijk af in Den
Haag en Utrecht bij de LJG’s waar ik lid ben. Ik had zelf behoefte aan
activiteiten en contacten op joods gebied in mijn woonplaats, los
van enig joods kerkgenootschap, en kende enkele joodse
Apeldoorners die daar ook voor voelden.
In mei 2004 nam ik contact op met Joods Maatschappelijk Werk over de
mogelijke opstart van huiskamerbijeenkomsten op een doordeweekse avond
voor mensen met een joodse achtergrond uit Apeldoorn e.o. Ik wist wel
van het bestaan van zulke groepen in diverse steden in het land, en
voelde me in Apeldoorn op een joods eilandje zitten. JMW steunde het
intiatief en stelde de contactgegevens van de abonnees van de Benjamin,
het kwartaalblad van JMW, uit Apeldoorn e.o. ter beschikking. Uit
het adressenbestand van Tsavta, dat onder auspicien van JMW actviteiten
organiseert speciaal voor Israëli’s in Nederland, rolden enkele namen
van Israëli’s. Door al die mensen persoonlijk te benaderen,
uitleg te geven over de doelstelling van de groep-in-oprichting en de
vraag voor te leggen of men belangstelling had in deelname, maar ook of
men nog meer mensen kende die tot de doelgroep behoorden en mogelijk
interesse zouden hebben, was er in vrij korte tijd voldoende potentie
om van start te kunnen gaan.
Wanneer is Jajem van start gegaan?
Onze eerste bijeenkomst was op 8 september 2004. Toen hebben we de
verwachtingen, wensen en ideeen voor onderwerpen geinventariseerd en
zijn we aan de slag gegaan.
Hoeveel leden heeft Jajem nu?
Inmiddels zijn dat er ruim 40, waaronder dus ook een aantal Israëli’s.
Dat levert een interessante mix op. De bijeenkomsten worden doorgaans
bezocht door 10-20 leden, en we hadden een eenmalige uitschieter
van 35 bezoekers. Dit betrof een avond met Eli Asser, die vertelde over
zijn tijd in het Apeldoornsche Bosch n.a.v. zijn boek “Alles is
meegenomen”.
Wat heeft Jajem het afgelopen jaar zoal georganiseerd?
We hebben aandacht besteed aan de achtergronden en rituelen van Soekot,
met een soeka achter het huis en demonstratie van loelav en etrog. En
we hebben we de kinderen van de leden van Jajem de soeka laten
versieren.
Er was een avond gewijd aan joodse muziek: iedereen nam CD’s mee met
lievelingsmuziek en vertelde over de band en de herinneringen die
daarbij hoorden. Ook was er bladmuziek en hebben we samen gezongen.
Chanoeka: iedereen stak z’n eigen chanoekia aan, we zongen
chanoeka-liedjes, er werd een chanoeka-verhaal verteld en natuurlijk
aten we typische chanoeka-lekkernijen.
De succesvolle vond met Eli Asser was een van de hoogtepunten van het afgelopen jaar.
Joseph Pasternak heeft een avond gevuld over kosjere etenswaren.
We zijn met een aantal leden naar een concert in Apeldoorn van een
Tsahal-band geweest, en naar een lezing over joodse kunst in de
centrale bibliotheek van Apeldoorn.
Met pesach hadden we een matsenasj-avond, waar uitleg werd gegeven bij de seiderschotel en pesach-liedjes werden gezongen.
We hebben een Jom Ha’atsma’oet-party gehad en als laatste zomer-activiteit een Sjavoe’ot-lernavond.
Wie is of zijn, naast jijzelf, de drijvende kracht achter Jajem en hoe organiseren jullie de bijeenkomsten?
Het afgelopen jaar waren Channa Alliki, Jan Cirpka
