Vandaag werd in Amsterdam Herman Cohen begraven, schrijver van het veelgeprezen boek ‘Jood in Palestina. Herinneringen 1939-1948’, scherpzinnige observaties over zijn eerste jaren als bevlogen zionist in Israël. In zijn nabije omgeving stond Herman Cohen bekend als geweldige gesprekspartner en grandioos verteller met een ijzeren geheugen.
Herman Cohen groeide op in een joods intellectueel milieu. Vader David
(prof. dr. David Cohen, in de oorlog voorzitter van de omstreden
Joodsche Raad) was leraar klassieke talen aan het Nederlands Lyceum in
Den Haag. Herman was een introverte jongen die goed viool speelde maar
met zijn vader weinig contact had. Hij trad in het voetspoor van zijn
vader en koos een klassieke opleiding. Uiteindelijk besloot hij
een meer praktisch vak te studeren en werd architect. Met zijn diploma
op zak, wat persoonlijke spullen in een koffer en zijn viool vertrok de
25-jarige Herman vol idealisme in 1939, een paar maanden voor de
Duitsers Nederland binnenvielen, naar het toenmalige Palestina.
De Duitse bezetting, de jodenvervolging en de deportaties speelden zich
ver buiten zijn waarneming af. In ‘Jood in Palestina’ (Meulenhoff,
1995, uitverkocht) schrijft hij daarover: ” De waarheid is dat wij in
Palestina na een korte periode van ongerustheid en na een aantal
pogingen om in contact te blijven, ons van het oorlogsgebeuren
distancieerden… dat we een eigen, vol en dynamisch leven leidden,
alsof er geen oorlog aan de gang was.”
Cohen werkte in zijn nieuwe vaderland als bouwkundige en had er contact
met de Britten die het land bestuurden en meer nog met de Palestijnse
arbeiders die de door hem ontworpen bouwwerken uitvoerden. Voor Cohen
hoorden de jaren waarin hij vanuit een wederzijdse vertrouwensbasis
vriendschappen sloot met Palestijnen tot de beste van zijn verblijf in
Israël.
De nationalistische, arrogante en hoogmoedige houding van de Israëli’s
tegenover de Arabieren ging Cohen dermate tegenstaan dat hij in 1967
naar Nederland terugkeerde. Maar Cohen bleef ook op afstand de
ontwikkelingen in Israël met onverminderd kritische blik volgen. Cohen
was een van de mede-ondertekenaars van de advertentie van Een Ander
Joods Geluid, waarin het optreden van Israël tegen de Palestijnse
bevolking werd veroordeeld. Voor Cohen was de voornaamste reden het
gebrek aan respect voor de Palestijnen.
Naar aanleiding van het verschijnen van de biografie van zijn vader in
2000 ( P. SCHRIJVERS, Rome, Athene, Jeruzalem. Leven en werk van
Prof. dr. David Cohen. Groningen, 2000) verschenen interviews met
Herman Cohen in diverse week- en dagbladen. Hij vertelde daarin
bijvoorbeeld hoe gedreven zijn vader, een ras-zionist, kon vertellen
over het vooroorlogse jodendom en een vervlogen tijd tot leven wist te
brengen.
Herman Cohen was jarenlang vaste gast op de Amsterdamse locale radio in
een maandelijks praatprogramma, waarin hij op eigen wijze zijn
visie gaf op zaken als religie, liefde, politiek, kunst en
intermenselijke relaties.
