Een zogenaamd winkeltje met ‘souvenirs’ van vernietigingskamp Auschwitz moet schoolkinderen duidelijk maken dat de misdaden die daar zijn gepleegd nog altijd actueel zijn.
Het winkeltje, ontworpen door kunstenares Agata Siwek, maakt deel uit van de expositie Kunst en Oorlog. Hiermee trekt de Stichting Kunst en Cultuur NoordHolland langs de scholen in deze provincie.
Op een school in Alkmaar veroorzaakte het winkeltje volgens de stichting aanvankelijk onrust doordat het los van de expositie, die uit elf kunstwerken bestaat, bij de ingang was geplaatst.
Bron: rtvnh.nl, 14 februari 2005
Het controversiele ‘winkeltje’ is niet nieuw. In 2001 veroorzaakte Siwek een rel tijdens de Kunstrai in Amsterdam, waar zij eveneens ‘souvenirs’ uit de kampen exposeerde. De voorzitter van het Auschwitzcomitee eiste toen dat de ‘souvenirs’ werden verwijderd. J. Grishaver, de huidige voorzitter van het Auschwitzcomitee, meent: “Dit is niet smaakvol. Er zijn betere manieren om je boodschap te brengen.” Voor de in Krakov geboren Siwek was het nabij gelegen Auschwitz ‘er altijd’. “Ik ben er mee opgegroeid. Het is voor de Polen verplichte geschiedenis.” Pas na de aanslagen van 11 september in New York wilde de Poolse studente aan de Rijksacademie in Amsterdam ‘iets doen’. “Het blijkt gewoon dat mensen niets uit het verleden geleerd hebben. Mensen staan met tranen in Auschwitz, maar de wereld is nog hetzelfde.” De souvenirs die ze maakt en verkoopt, moeten volgens- Siwek de herinnering levend houden. “Neem ze mee naar huis en blijf de discussie voeren. Er zijn al te veel monumenten waar niemand meer naar om kijkt.” Siwek is niet bang dat haar werk bij zieke geesten terecht komt. “Dat een neo-nazi met mijn petje op kan gaan lopen, is niet tegen te houden. Bovendien: ik wil niet alles afschermen.”
In 2003 verkocht Siwek plastic poppetjes met blauw-wit gestreepte kampkleding en sleutelhangers met ‘Auschwitz-Birkenau’. De verkoop van deze ‘souvenirs’ op een kunstexpositie in Den Bosch, stuit op verzet. Brigitte Pas-Van Hek uit Den Bosch vindt het ‘echt walgelijk’, dat ‘souvenirs’ van het vernietigingskamp Auschwitz te koop zijn op een kunstexpositie in de Guardianenhof in Den Bosch. Het gaat onder meer om kaarsen met de naam ‘Zyklon B’, petjes met opschrift Auschwitz-Birkenau en T-shirts met een doodskop.
Onder de titel Under Construction exposeert de in Nederland wonende Poolse Agata Siwek (30) daar samen met drie andere kunstenaressen. Siwek richtte een souvenirwinkel in, om de bezoeker op confronterende wijze te laten kennis maken met de gruwelen van de vernietigingskampen Auschwitz en Birkenau uit de Tweede Wereldoorlog. “Dit is echt verschrikkelijk, waardeloos! Dit is geen kunst”, vindt Brigitte Pas, die een klacht heeft ingediend bij het Meldpunt Discriminatie Basta! in Den Bosch en bij het Centrum Informatie Documentatie Israël (CIDI) in Den Haag. “Wat moeten overlevenden of nabestaanden hier van denken?”
In Amsterdam liep met name de verkoop van T-shirts vlot. In Den Bosch is de eerste week een aantal sleutelhangers verkocht. H. Hirschfeld van het CIDI noemt de verkoop ‘smakeloos en schokkend’. “Ook al zijn de bedoelingen goed. Er zijn grenzen.”
Bron: CIDI, 18 augustus 2003
