Volgende week zullen meer dan 100 geleerden in Washington DC bij elkaar komen voor, waarschijnlijk de grootse conferentie ooit, over de geschiedenis van de joden in Amerika.
naar een artikel van Jonathan D. Sarna
Jerusalem Post
Het is één van de belangrijkste programmapunten op de agenda van een
jaar van activiteiten gericht op de 350-jarige aanwezigheid van
joden in Amerika.
De conferentie wil laten zien hoe levendig de Amerikaans-joodse
geschiedenis is geworden en dat het lang niet altijd zo is geweest.
Dertig jaar geleden waren er maar een handjevol amerikaanse geleerden op het gebied van amerikaans-joodse geschiedenis.
Een professor van een toonaangevend rabbijnen-seminarium probeerde mij
er toen zelfs van te overtuigen me niet met deze geschiedenis
in te laten. Hij vatte het alsvolgt samen: “De Joden kwamen naar
Amerika, ze lieten hun geloof in de steek, ze begonnen als gojim
te leven en na ongeveer twee generaties zijn ze gemengd gehuwd en
verdwenen.” “Dat”, zei hij, “is de Amerikaans joodse geschiedenis – de
rest is commentaar. Ga nu Talmoed studeren.”
Ik heb zijn advies niet opgevolgd, maar ik ben zijn analyse niet
vergeten, want het is een reflectie van een oude angst dat de joden in
Amerika gedoemd zijn te assimileren, dat ze simpelweg niet kunnen
overleven in een omgeving
van religieuze vrijheid en de scheiding tussen kerk en staat.
In Amerika, waar religieuze diversiteit normaal is en joden vrij zijn
om hun eigen rabbijn, synagoge en soort jodendom (of geen enkel
jodendom)te kiezen, geloven velen- niet alleen professoren van
rabbijnenseminaria- dat het Amerikaanse
jodendom vroeg of laat zal verdwijnen.
Recent onderzoek zet vraagtekens bij dit assimilatie-model. Ze geven
toe dat ondanks het feit dat veel amerikaanse families uit het
joodse gezichtsveld zijn verdwenen, hun namen hebben veranderd van
bijvoorbeeld Kohn naar Kerry, er toch een opleving van joods
leven plaatsvindt.
Herhaaldelijk hebben we jonge mensen gevonden die, ontevreden als ze
waren over het joodse establishment en bezorgd over het voortbestaan
van het jodendom, religieuze revoluties hebben ontketend die het joodse
leven in de VS hebben versterkt.
Radicale en onvermijdelijk controversiele stromingen, zoals liberaal
jodendom, zionisme, de joodse dagscholen, de havura beweging, en de
joodse
vrouwenbeweging, hebben gezorgd voor joodse continuiteit en revival.
De angst dat het jodendom zou verdwijnen heeft er dus voor gezorgd dat het niet gebeurde.
Dit was ook al in 1870 het geval, toen wereldwijde joodse assimilatie,
de groeiende aantrekkingskracht van een niet-religieuze beweging,
Ethical Culture genaamd ( gesticht door Felix Adler, zoon van een
rabbijn) en de alarmerende opkomst van het antisemitisme, de
optimistische sfeer van na de Amerikaanse Burgeroorlog ondermijnde en
ertoe leidde dat jonge joden gingen twijfelen aan de toekomst van
joods-Amerika. Ze namen het heft in eigen handen en zorgden voor een
“renaissance” en een “strong religious revival”.
Deze beweging zorgde voor een nieuwe gemeenschaps agenda, die een
versterkte identiteit, een terugkeer naar religie, nieuwe kansen en
verantwoordelijkheden voor vrouwen, aandacht voor joodse educatie en
cultuur, nieuwe organisaties in beweging zette, zoals het conservatieve
jodendom en het zionisme.
Tegen het begin van de 20e eeuw, werd het Amerikaanse jodendom, dankzij
de migratie van vele duizenden oosteuropese joden, sterker dan ooit
tevoren, zowel in religieus, institutioneel als cultureel opzicht.
Angst voor assimilatie zorgde voor opleving van gemeenschapszin.
Dit hoofdstuk en anderen uit de Amerikaanse geschiedenis zou ver buiten de wetenschappelijke wereld van belang moeten zijn.
Bovendien zijn het ook zeer krachtige
