"Happy birthday to you": dat deuntje kent iedereen op de hele wereld. Het was ook één van de eerste arabische liedjes die mijn dochter leerde toen ze op de School voor Tweetalig Onderwijs kwam, afgelopen najaar. De school bevindt zich in Jeruzalem en is misschien wel het best bewaarde geheim van Israël.
Mijn man Avi en ik hoorden over de school door een advertentie in de krant. Een nieuwe school, helemaal in de lijn van onze ideologie! Het maakte ons niet uit dat de klassen klein waren en dat er per klas maar twee onderwijzers waren, maar wèl dat de één ivriet sprak en de ander arabisch.
Het zou een buurtschool worden waar het tot stand brengen van relaties tussen de ouders door middel van de aandacht voor de leerlingen een belangrijk aandachtpunt is. Het klonk ons perfect in de oren. Hier was dan eindelijk een plek waar we dagelijks zouden kunnen werken aan het slaan van bruggen tussen joodse en arabische Israëli’s.
Zo lang als ik me kan herinneren heb ik geloofd in de mogelijkheid een betere werkelijkheid te scheppen dan die waar we in leven. In Israël betekent dat voor mij kwaliteitsonderwijs voor iedereen, waarbij erkend wordt dat er verschillen en problemen zijn, en waar onderwezen wordt dat elke cultuur zijn eigen belangrijke bijdrage heeft aan de maatschappij.
Mijn dochter Noa begon haar eerste dag op de School voor Tweetalig Onderwijs met dezelfde angst, boosheid en zenuwen die iedereen kent die in een nieuwe stad voor het eerst naar een nieuwe school gaat. Haar klasgenootjes leken wel zo uit een Benetton-advertentie te zijn weggelopen. Er hing een haast voelbare opwinding in de lucht: hier gaat een nieuwe realiteit werkelijkheid worden. Aan de muren hangen tekeningen met hebreeuwse en arabische woorden, er staan afbeeldingen op van joden, moslims en christenen, over boeken die de kinderen gelezen hebben en plaatsen die ze hebben bezocht.
De lessen worden in het hebreeuws of arabisch gegeven, en de kinderen krijgen hulp om de ‘andere’ taal beter te leren beheersen. Voor wiskunde worden de oefeningen in twee talen aangeboden, waaruit de leerling zelf kan kiezen. Voor opstellen en ander schrijfwerk mogen de kinderen een van beide talen gebruiken, maar sommige leerlingen gebruiken zelfs beide talen naast elkaar. Het ziet er werkelijk geweldig uit.
Begrijp me goed: lang niet alles gaat van een leien dakje. Discussies over de Palestijnse Landdag, of Jom HaZikaron (de Israëlische herdenkingsdag voor de gevallenen), de verhalen over grootouders die in de Palmach (de verzetsgroepen uit de tijd van het Britse mandaat) of over arabische families die hun huizen zijn kwijtgeraakt, ze zijn allerminst gemakkelijk, maar het is onze realiteit, en het is aan ons om die beter te maken. En daar zijn we druk mee bezig.
Tegen het eind van het schooljaar speelde Noa bijna dagelijks bij haar joodse en arabische schoolvrienden en zij bij ons, en op haar achtste verjaardag werd, tot grote pret van alle aanwezigen, "Happy birthday" gezongen in het hebreeuws, het arabisch en het engels!
PS: Toen Noa hoorde wat ik aan het schrijven was, zei ze: "Je moet wel zorgen dat ze snappen dat het een heel fijne school is!" Voor mij zegt dat meer dan genoeg.
Dit artikel verscheen eerder in 2000 in het februarinummer van @The Source Israël Online Magazine. @The Source (spreek uit: At the source) is een internet-tijdschrift dat zich ten doel stelt de niet-politieke kant van Israël te belichten door aandacht te schenken aan "het beste dat Israël te bieden heeft: de mensen, de plekken en wat er wordt gemaakt".
Abonneren op @The Source is gratis. Het idee voor @The Source is afkomstig van drie Amerikaanse vrouwen, Judith Isaacson,
